Dạy học các môn theo bài học STEM

Nội dung bài học STEM nằm trong chương trình giáo dục phổ thông thuộc một hoặc nhiều môn học, yêu cầu đặt các vấn đề của thực tiễn xã hội, khoa học, công nghệ và học sinh vận dụng kiến thức để tìm ra giải pháp giải quyết các vấn đề đã đặt ra. 

Hình thức tổ chức của một bài học STEM, được tích hợp vào một buổi học bài bản tại không gian lớp học.

Quy trình xây dựng bài học STEM

[Bước 1] Thiết kế bài học STEM

Bài học được thiết kế dựa trên quy trình thiết kế kỹ thuật với tiến trình bao gồm 8 bước: 

• Bước 1: Xác định vấn đề
• Bước 2: Nghiên cứu kiến thức nền
• Bước 3: Đề xuất các giải pháp;
• Bước 4: Lựa chọn giải pháp;
• Bước 5: Chế tạo mô hình (nguyên mẫu);
• Bước 6: Thử nghiệm và đánh giá;
• Bước 7: Chia sẻ thảo luận;
• Bước8: Điều chỉnh thiết kế.

Cấu trúc của bài học được chia thành 5 hoạt động chính, thể hiện rõ 8 bước của quy trình thiết kế kỹ thuật như sau: 

Hoạt động 1: Xác định vấn đề

Giáo viên giao cho học sinh nhiệm vụ học tập là một vấn đề cần được giải quyết, với các tiêu chí yêu cầu học sinh phải sử dụng các kiến thức trong bài học để xây dựng thành giải pháp và giải thích được phương án của mình thông qua một sản phẩm học tập cụ thể.

Hoạt động 2: Nghiên cứu kiến thức nền và đề xuất giải pháp.

Giáo viên tổ chức cho học sinh hoạt động tích cực với sự hướng dẫn của giáo viên. Khuyến khích học sinh tự tìm tòi và vận dụng các kiến thức vào đề xuất, thiết kế sản phẩm. 

Hoạt động 3:  Trình bày và thảo luận phương án

Tổ chức cho học sinh trình bày, giải thích, bảo vệ thiết kế của mình (vận dụng kiến thức đã học và kiến thức mới). Giáo viên góp ý chỉnh sửa, củng cố kiến thức để học sinh nắm vững và tiếp tục hoàn thiện bản thiết kế trước khi tiến hành chế tạo và thử nghiệm.

Hoạt động 4: Chế tạo sản phẩm, thử nghiệm và đánh giá

Học sinh tiến hành thực hiện chế tạo sản phẩm theo bản thiết kế, kết hợp thử nghiệm trong quá trình chế tạo. Giáo viên hướng dẫn học sinh đánh giá mẫu và điều chỉnh thiết kế để tạo nên sản phẩm mang tính khả thi. 

Hoạt động 5: Trình bày sản phẩm và điều chỉnh 

Học sinh trình bày sản phẩm học tập đã hoàn thành, trao đổi, thảo luận, đánh giá để tiếp tục hoàn thiện sản phẩm.

[Bước 2 + 3] Một số bài giảng mẫu theo từng cấp

Tiến hành tổ chức hoạt động dạy và học được thiết kế theo phương pháp thiết kế quy trình kỹ thuật.

Với mỗi bài học STEM sẽ được thực hiện theo mỗi chủ đề khác nhau, thiết kế rõ ràng về mục đích, nội dung và cách thức tổ chức các hoạt động để học sinh hoàn thiện sản phẩm. Bạn có thể tham khảo các chủ đề mà chúng tôi gợi ý ở đây:

[Bước 4] Bảng tiêu chí đánh giá sau buổi học

Nhằm tạo chất lượng cho việc dạy và học theo phương pháp mới, bộ GD & ĐT đã phát hành công văn 5555/BGDĐT-GDTrH ngày 08/10/2014, để thực hiện phân tích, kiểm tra đánh giá, rút kinh nghiệm bài học, định hướng hoạt động cho học sinh của giáo viên theo bảng đánh giá sau:  

[Bước 5] Tham gia cộng đồng giáo viên STEM