Máy tính công nghiệp được thiết kế để làm việc chuyên biệt phục vụ môi trường công nghiệp. Tại sao khi lắp đặt máy tính công nghiệp, nhiều hãng thường mặc định cài win nhúng (Windows Embedded) giờ đây là Windows 10 IoT chứ chẳng phải Windows 10 thông thường. Hãy cùng OhStem tìm hiểu về loại hệ điều hành này và ưu điểm của chúng so với hệ điều hành thông thường nhé!
Mục lục
Khái niệm Windows 10 IoT
Trước khi đi vào khái niệm Windows 10 IoT ta cần hiểu xem thế nào là WIndows Embedded (WIn nhúng).
Windows Embedded
Windows Embedded là một hệ điều hành mà Microsoft tạo ra cho những thiết bị nhúng và từ lâu đã là phương pháp đặc thù cho các công ty công nghiệp xây dựng hệ thống máy móc mà không cần phải lắp đặt một bản hệ điều hành windows đầy đủ.
Ví dụ: một máy tính bán hàng và quản lý kho được cài đặt Windows Embedded sẽ lược bỏ được nhiều tính năng rườm rà và không cần thiết của một bản cài đặt WIndows thông thường. Không chỉ giúp tiết kiệm dung lượng lưu trữ, máy bán hàng này còn được cài những phần mềm chuyên biệt phục vụ các ứng dụng IoT và nhu cầu của công việc. ĐIều này giúp các công ty, doanh nghiệp có thể giảm thiểu nguy cơ tấn công dữ liệu, làm cho hệ thống vận hành của họ an toàn và ổn định hơn.
Nhiều nhà phát triển công nghệ tập trung vào các lập trình nhúng đã sử dụng Windows Embedded do khả năng linh hoạt của nó, cho phép họ tự do cài đặt các tính năng cần thiết và loại bỏ những thứ dư thừa, không cần thiết mà windows thông thường hay có.
Windows 10 IoT
Từ nền tảng Windows Embedded trước đó, Windows 10 IoT được phát triển vào 2015 mang đến nhiều cải tiến và thay thế. Microsoft đã phát hành và giới thiệu 3 phiên bản Windows 10 IoT là Windows IoT Core, Windows IoT Mobile Enterprise và Windows 10 IoT Enterprise. Phiên bản phổ biến dùng trong các máy công nghiệp hiện nay là WIndows 10 IoT Enterprise.
>>> Tham khảo thêm về Internet of things là gì? Lợi ích và thực trạng ở Việt Nam.
Tương tự như Windows Embedded trước đó, WIndows 10 IoT cũng được phát triển nhằm phục vụ các hệ thống IoT và hệ thống đám mây liên kết tới những thiết bị nhúng. Một ví dụ dễ hình dung là các máy tính tiền và thiết bị quét mã POS. Không thể phủ nhận được rằng nhiều chương trình IoT hiện nay được viết và chạy trên môi trường hệ điều hành window. Do đó, Microsoft đã giới thiệu riêng một phiên bản WIndows 10 IoT locked-down để mang lại tính ổn định cao nhất, cũng như tiện lợi cho nhà quản lý trong việc cập nhật bản vá lỗi. Phiên bản windows này là dòng Long term service channel (LTSC) của Windows 10 IoT chuyên cung cấp cho các công ty, doanh nghiệp để toàn quyền kiểm soát, giám sát hoạt động của các bản cập nhật windows. Đây được đánh giá là phiên bản hệ điều hành giúp công việc lập trình IoT có thể dễ dàng hơn trong việc tự động hóa các thiết bị 24/7 và hợp lý hóa hoạt động của chúng.
Vì sao Windows 10 IoT được sử dụng trong máy tính công nghiệp?
Những máy tính công nghiệp hay máy tính nhúng hay được sử dụng để xử lý một hay một vài chức năng đặc thù cho công việc nào đó. Khác với những máy tính cá nhân thông thường, những máy tính xử lý trong hệ thống nhúng chỉ được lập trình để thực hiện một vài nhiệm vụ duy nhất và lặp đi lặp lại, do đó việc có nhiều chức năng và tiện ích người dùng là điều vô cùng không cần thiết, chúng đều sẽ bị lược bỏ để tối đa hóa dung lượng lưu trữ và tiết kiệm chi phí sản xuất.
>>> Có thể bạn quan tâm: 10 ứng dụng của IoT đã làm thay đổi thế giới của chúng ta
Ưu điểm của Windows 10 IoT với Windows 10 phổ thông
Rắc rối WIndow Update bị loại bỏ
Để nâng cao chất lượng phục vụ và vá những lỗi phát sinh, Mircrosoft luôn bắt người dùng cập nhật các bản vá và cập nhật thông qua chương trình hệ thống tự động Window Update. TÍnh năng này vô cùng tích cực đối với người dùng thông thường để nâng cao trải nghiệm của họ. Tuy nhiên, trong sản xuất công nghiệp, việc máy móc đang hoạt động lại bị gián đoạn bởi window update là vô cùng nguy hiểm gây ra nhiều ảnh hưởng tiêu cực đến năng suất làm việc của hệ thống, cũng như tính ổn định của bộ máy làm việc. Do đó, WIndow 10 IoT đã cung cấp cho người quản lý toàn quyền kiểm soát chức năng này để họ lên kế hoạch cập nhật hay không.
Hơn thế nữa, WIndows 10 IoT còn cho phép bạn loại bỏ hoàn toàn những tính năng như giao diện người dùng, tùy chọn khởi động máy tính hay linh hoạt loại bỏ nhiều tính năng trợ giúp người dùng có sẵn trong hệ điều hành thông thường. Điều này là vô cùng tiện lợi cho các nhà điều hành, vì giả dụ như chúng ta cần hệ điều hành cho chiếc máy xếp hàng tự động, ngoài giao diện làm việc chính trong phần mềm của chúng thì ai quan tâm đến giao diện windows hay trình phát nhạc được cài sẵn trong cơ chứ.
Tính năng bảo mật nâng cao
Windows 10 IoT Ent LTSC với tên đầy đủ là Windows 10 Enterprise Internet of Things Long Term Service Branch được Microsoft trang bị rất nhiều tính năng cao cấp nhằm tối ưu quá trình sản xuất, góp phần nâng cao hiệu suất và bảo mật của máy tính công nghiệp:
- App Locker, Layout Control, Shell Launcher và App Launcher
Windows 10 IoT App Locker giúp các nhà điều hành có thể kiểm soát các FIle dữ liệu trên máy tính. Tất cả các File và ứng dụng từ các tập lệnh, tệp trình cài đặt Windows tới các gói ứng dụng và văn bản.
Tính năng Layout Control cho phép các tổ chức có thể tùy chỉnh giao diện làm việc của windows 10 IoT một cách linh hoạt để phù hợp với công việc của chiếc máy. Ngoài ra, chương trình cũng giúp ngăn chặn sự thay đổi giao diện đột ngột, giúp tăng tính thống nhất và ổn định trong cả một hệ thống IoT.
Shell Launcher là giao diện dòng mã đơn giản nhưng đáp ứng đủ nhu cầu của các máy tính công nghiệp đó là nhận việc và thực thi. Không rườm rà như giao diện explorer của window thông thường, WIndows 10 IoT cung cấp một giao diện vô cùng đơn giản giúp trực tiếp thực thi lệnh và tiết kiệm bộ nhớ máy tính.
- Controlled Boot
Windows 10 IoT cung cấp một số tính năng, chẳng hạn như Khởi động an toàn UEFI, Mã hóa thiết bị Bitlocker và Bảo vệ thiết bị, cung cấp khả năng bảo vệ thiết bị khỏi các cuộc tấn công thông thường.
WIndows 10 IoT cung cấp nhiều công cụ mã hóa và bảo mật dữ liệu giúp doanh nghiệp bảo vệ máy tính trước sự tấn công mạng. Chương trình khởi động an toàn UEFI, mã hóa thiết bị BitLocker và Secure Boot có độ bảo mật cao và là cứu cánh lúc quan trọng cho người điều hành khi xảy ra sự xâm nhập hệ thống trái phép.
- Unified Write Filter (UWF)
UWF là một tính năng lõi vô cùng cần thiết trong windows 10 IoT. Như đã tìm hiểu ở trên, đối với các máy tính công nghiệp phải kết nối với nhiều thiết bị IoT, lỗi phần cứng và phần mềm không tương thích luôn luôn xảy ra. Đây là do xung đột driver bị ghi đè dữ liệu khi cài hay thực hiện các câu lệnh mới. Khi ấy tính năng UWF cung cấp một Virtual Overlay – một vị trí lưu và sử dụng dữ liệu tạm thời sẽ mất đi khi máy tính khởi động lại hay đăng xuất. Điều này có nghĩa rằng các lỗi phát sinh trong quá trình vận hành máy sẽ biến mất, và chúng ta sẽ có lại chiếc máy hoàn toàn như ban đầu để vận hành chương trình tiếp theo.
- USB, keyboard and gesture filters
Đây là tính năng bảo mật đối với phần cứng và các thiết bị ngoại vi như USB, bàn phím khi tiếp xúc với máy tính nhằm hạn chế tuyệt đối sự xâm nhập trái phép bên ngoài từ đó giữ an toàn cho máy tính.
- Dialogue box & notification filter
WIndows 10 IoT có khả năng tắt hoàn toàn mọi thông báo và nhắc nhở mà bản windows thông thường hay hiện lên khi có sự kiện hoặc vấn đề gì đó. Điều này giúp tối ưu giao diện và không làm xao lãng mục đích chính của công việc thực hiện trên máy tính.
Chi phí thấp hơn
Vì những yêu cầu đặc thù về tính năng và được loại bỏ rất nhiều tính năng không cần thiết, các hệ thống máy tính công nghiệp thường có giá thành rẻ hơn nhiều những máy tính cá nhân thông thường. Microsoft rất linh hoạt trong việc thu phí cấp phép sử dụng bản quyền Windows 10 IoT (COA) giúp cung cấp hệ điều hành cho cả một hệ thống máy công nghiệp, các doanh nghiệp không cần thiết phải mua bản quyền riêng cho từng máy một cách đắt đỏ và lãng phí nữa.
10 năm cam kết hỗ trợ của Microsoft
Thông qua dịch vụ dài hạn LTSC, Microsoft cung cấp chương trình hỗ trợ phần mềm và xử lý lỗi hệ thống từ 10 đến 15 năm cho các hệ thống máy công nghiệp Windows 10 IoT. Ở những bản windows cá nhân bình thường, chu kỳ này chỉ kéo dài từ 18 đến hơn 30 tháng. Do đó, Windows 10 IoT là sự thay thế hoàn hảo cho bản windows 10 pro hay home thông thường.
Hơn thế, các máy tính, thiết bị có cài windows 10 IoT LTSC sẽ chỉ nhận được các bản cập nhật bảo mật và đồng thời được hạn chế các thay đổi đối với hệ điều hành một cách tối ưu nhất. Việc này sẽ tránh được tình trạng hệ điều hành bị treo do cập nhật nhiều thay đổi mới cho máy tính công nghiệp.
>>> Tham khảo thêm: Hệ thống nhúng và IoT là gì và tiềm năng của IoT Việt Nam
Microsoft Edge, Cortana và Windows Store bị loại bỏ
Đây hầu hết là những tính năng nổi bật trong windows 10 thông thường, mang lại nhiều tiện lợi cho người dùng. Tuy nhiên, chúng hoàn toàn vô nghĩa trên những máy tính công nghiệp. Do đó, windows 10 IoT hoàn toàn không chứa những thành phần phục vụ giải trí hay thỏa mãn nhu cầu người dùng.
Tuy vậy, những tính năng như Domain Join, Group Policy Management và BitLocker vẫn được giữ lại cùng các tính năng phục vụ doanh nghiệp đặc thù như Direct Access, AppLocker, BranchCache và Smart Screen Control với Group Policy đã kể trên.
Windows 10 IoT Enterprise và Windows 10 IoT Core
Windows 10 IoT Core là bản windows 10 IoT được Microsoft chuyên biệt tạo ra dành cho những thiết bị nhỏ và có cấu hình thấp để vận hành và kết nối vào hệ thống IoT. Phiên bản này được tinh chỉnh và yêu cầu phần cứng để chạy vô cùng thấp. Vì thế, chức năng của phiên bản này bị hạn chế vô cùng nên không thể dùng trong xây dựng hệ thống hiệu suất cao.
Kết luận
Bên trên là bài giới thiệu về windows 10 IoT cũng như những lợi ích của nó so với phiên bản windows 10 thông thường đặc biệt là trong môi trường máy tính công nghiệp. Hy vọng bài viết đã cung cấp cho bạn cái nhìn cơ bản về windows 10 IoT.
Để tìm hiểu thêm về các đồ chơi, giáo cụ STEAM cho bé, vui lòng liên hệ OhStem qua:
- Fanpage: https://www.facebook.com/ohstem.aitt
- Hotline: 08.6666.8168
- Youtube: https://www.youtube.com/c/ohstem
OhStem Education – Đơn vị cung cấp công cụ và giải pháp giáo dục STEAM cho mọi lứa tuổi tại Việt Nam
