Đang ngày càng được các bậc thầy cô giáo và ba mẹ quan tâm, phương pháp giáo dục Steiner hiện là cách giáo dục sớm gần gũi với cuộc sống tại Việt Nam.
Cha mẹ hiện nay càng thực sự chú ý hơn đến các cách như dạy học sớm với mong muốn nuôi giáo dục con tốt hơn. Bên cạnh các cách như phổ biến như Montessori, Glenn Doman, giáo trình của phương pháp giáo dục Steiner cũng đang được cực kỳ nhiều người quan tâm. Vậy, chương trình dạy học sớm này có những đặc trưng gì? Hãy cùng tham khảo qua bài viết dưới đây nhé.
Mục lục
Phương pháp giáo dục Steiner là gì?
Phương pháp giáo dục Steiner (hay với tên gọi khác là Waldorf) là một cách thức giáo dục sớm được ứng dụng rộng rãi trên thế giới và đang dần thực hành rộng rãi hơn tại Việt Nam. Giáo trình này được sáng chế bởi Rudolf Steiner Joseph Lorenz, một nhà triết học đồng thời là một nhà tư tưởng xã hội, kiến trúc sư người Áo.
Triết lý giáo dục của phương pháp Steiner cho rằng trong những năm đầu đời, các người bạn nhỏ chắc chắn có thể học tập và phát triển nhanh chóng tiếp thu kiến thức bổ ích nhất khi được ở trong môi trường mà trẻ nhỏ hoàn toàn có thể phát minh dựa trên những hoạt động thực tiễn vô thức. Những bài học này đào sâu vào trải nghiệm của chính bản thân trẻ nhỏ, cho phép các con học thông qua thực tế và các trò vui đùa.
Triết lý dạy học của phương pháp giáo dục Steiner
Nền dạy hiện nay quá tập trung vào việc truyền đạt thông tin, bồi đắp cho người học thêm sức cạnh tranh với những bạn khác. Triết lý gcủa phương pháp giáo dục Steiner khác hẳn: nhấn mạnh vào 3 yếu tố của con người: quan niệm, cảm xúc, và ý chí.
Trong nền giáo dục Steiner, cha mẹ được chỉ dẫn các phương pháp tiếp thu để phát triển nhanh chóng ý chí cho trẻ nhỏ qua các hoạt động tìm hiểu bằng trải nghiệm. Cấp mầm non tiểu học thường sẽ là các tham gia chân tay. Sang cấp 2-3, phương pháp giáo dục Steiner chủ trương tập trung vào các dự án hiện đại và nghệ thuật.
Triết lý của phương pháp giáo dục Steiner ngắn gọn nhưng rất có ý nghĩa:
- Dạy không dựa trên cơ sở thành tích
- Đánh giá trẻ em không qua thành công, kết quả học tập, …
- Không thưởng – phạt
- Nuôi nấng sự sáng tạo
Giáo dục từ trái tim
Mỗi đứa trẻ là một cá thể riêng
Nền giáo dục phổ quát hiện tại sử dụng phương tiện cạnh tranh, thi đua, tưởng thưởng và hình phạt để đạt được một số kết quả kỳ vọng nào đó; theo đuổi và tập trung vào những gì phía ngoài của chính đứa trẻ nhỏ, những gì được người khác công nhận: sự thành công về một định hướng nghề nghiệp, sự thành đạt về địa vị xã hội,…
Phương pháp giáo dục Steiner là cứu cánh của trường phái giáo dục theo chủ nghĩa lý tưởng, như Krishnamurti viết: “Mục đích của dạy học không chỉ đào tạo những học giả, những kỹ thuật gia, những chuyên gia, mà còn là đào tạo những công dân có ích với xã hội. Họ tự do, nguyên do là chỉ có giữa những con người như vậy mới có thể có một nền hòa bình vĩnh cửu.
Gần như, Steiner chính mắt thấy đứa trẻ nhỏ vượt ra ngoài chủ nghĩa quốc gia hay dân tộc, là cái sinh ra do và vì các thể chế hơn là vì chính sự tiến bộ của cộng đồng. Ông chính mắt thấy mỗi đứa những người bạn nhỏ như một cá thể của nhân loại hơn là một công dân sẽ gia nhập vào nguồn nhân lực của một quốc gia, một nền kinh tế. Đứa trẻ ấy sinh ra và thấm nhuần văn hóa dân tộc để lớn lên và trở thành một cá thể độc lập và hạnh phúc, một cá thể với nền hòa bình vĩnh cửu, như Krishnamurti diễn tả.
Để thoát khỏi và vượt xa nỗi hoảng sợ, uy quyền hay các hủ tục truyền thống, cá nhân phải đạt tới trạng thái thấu nhìn nhận bản ngã của mình,nhận thức được đam mê, khả năng, mọi hành động của mình. Điều này được hiện thực hóa bằng các giáo trình chỉ bảo trong những ngôi trường Waldorf/Steiner – nơi các nhà giáo từ chối uy quyền đối với học trò ngay từ khi đứa các con còn chập chững bước đi. Cô giáo chỉ là người dẫn dắt, người dẫn đường để mỗi người học thực hành bằng sự vui thích, hình thành kiến thức phong phú từ các môn học khác nhau như thủ công, hội họa, kịch nghệ, âm nhạc,… đến các môn thiên về logic như ngôn ngữ, toán học, công nghệ khoa học,… và dựa trên đó tìm ra thế mạnh, niềm đánh giá cao của chính mình.
Nhân cách của người thầy, khoảng trống mà thầy chủ động xây dựng để đưa các người bạn nhỏ được tự do bộc lộ, tự do thích, sự tôn trọng thực tâm mà thầy giáo dành cho mỗi cá nhân người học, là những chương trình thiết kế hữu hiệu để hàng ngày sẽ xây thêm một viên gạch vào việc đào tạo những cá nhân không sợ hãi và hạnh phúc.
Giáo dục không dựa trên thành tích
Phương pháp giáo dục Steiner lại đi ngược lại, là nền tảng dạy học theo chủ nghĩa lý tưởng. Giáo dục rất gần với triết lý của Aristote: “Giáo dục TRÍ NÃO mà không giáo dục TRÁI TIM thì coi như không giáo dục gì cả”.
Các nhà trường theo Steiner không chú tâm vào mục tích đào tạo ra những học giả, chuyên gia, doanh nhân thành đạt… mục đích của phương pháp này là tạo nên những công dân tự do, không hoảng sợ, sống một cách hòa bình và hạnh phúc.
Học sinh học theo phương pháp giáo dục Steiner không bị giới hạn bởi các chủ nghĩa quốc gia hay dân tộc, mà là một cá thể riêng của nhân loại chung. Đứa trẻ ấy sinh ra với gốc gác dân tộc và thấm nhuần văn hóa dân tộc. Bù lại, trẻ nhỏ vẫn được tiếp nhận nền văn minh giống như mọi người khác. Khi trưởng thành, các con thoát khỏi và vượt xa nỗi hoảng sợ, quyền uy hay các hủ tục truyền thống.
Trong môi trường giáo dục Steiner, nhà giáo tuyệt đối không áp đặt uy quyền lên học trò. Cô giáo chỉ đảm nhiệm là người dẫn đường để mỗi người học phát triển mạnh bằng sự vui thích, trau dồi.
Tổng kết
Trên đây là những triết lý cơ bản của phương pháp giáo dục Steiner, OhStem hy vọng bài viết này sẽ hữu ích đối với bạn.
