Những năm vừa qua, nhiều trường tiểu học tại các tỉnh và thành phố lớn trên toàn quốc đang đặc biệt quan tâm đến tổ chức các ngày hội STEM cho học sinh với nhiều hoạt động thú vị. Qua đó, giúp các bạn học sinh từng bước làm quen, hiểu hơn về STEM. Đây cũng là quá trình cực kỳ quan trọng để giáo viên, trẻ em làm quen với việc dạy và học trong thời đại công nghệ 4.0 hiện nay. Trong đó, chúng ta phải chú trọng nhiều hơn đến phương pháp giáo dục STEM cho học sinh tiểu học.
Mục lục
Phương pháp giáo dục STEM cho học sinh tiểu học là gì
Trước tiên, để hiểu và áp dụng được giáo dục STEM vào giảng dạy trong cấp tiểu học, bạn cần phải hiểu được: STEM là gì? Truy cập vào bài viết để hiểu rõ hơn. Đây là bài viết có kiến thức tổng quan nhất về STEM, giúp bạn hiểu rõ hơn về phương pháp giáo dục STEM này. Ngoài ra, trong bài viết còn tặng kèm 10 bộ chủ đề STEM thuộc nhiều chủ đề khác nhau để bạn tham khảo.
Thay vì tiếp xúc với giáo trình và bài vở khô khan như phương pháp giáo dục truyền thống, với phương pháp giáo dục STEM cho học sinh tiểu học, các môn truyền thống sẽ được giảng dạy một cách tích hợp. Sau khi học xong kiến thức cơ bản, trẻ sẽ được ứng dụng kiến thức vào thực tiễn. Khi được chơi đùa với các dự án và trò chơi thực tiễn, các người bạn nhỏ sẽ hào hứng hơn trong mỗi giờ học. Giáo cụ chủ yếu ở đây là các robot giáo dục. Những người bạn nhỏ sẽ được tiếp cận với lập trình từ robot, khai phá tư duy sáng tạo từ nhỏ.
Vai trò của phương pháp giáo dục STEM cho học sinh tiểu học
Về bản chất, phương pháp giáo dục STEM cho học sinh tiểu học là một phương pháp giảng dạy hiện đại được xây dựng trên cơ sở giáo dục trẻ theo bốn chuyên ngành cụ thể – khoa học, công nghệ, kỹ thuật và toán học. Trẻ sẽ học các kiến thức này theo cách tiếp cận liên ngành và có ứng dụng vào thực tế. Thay vì dạy bốn môn học như các môn truyền thống bị tách biệt, STEM kết nối chúng vào một mô hình học gắn kết, dựa trên các ứng dụng trong thế giới thực.
Ở cấp tiểu học, các tri thức của các môn học STEM này đều được ứng dụng phổ biến trong thực tế nên việc ứng dụng phương pháp giáo dục STEM cho học sinh tiểu học sẽ thuận lợi và đem lại hiệu quả cao. Phương pháp này sẽ đào tạo và xây dựng được các kỹ năng, trình độ cho trẻ em, cụ thể là:
- Trình độ về khoa học như năng lực học hỏi tự nhiên thông qua quan sát và thực nghiệm
- Trình độ và năng lực vận dụng tổng hợp các kiến thức khoa học để xử lý các vấn đề trong cuộc sống
- Trình độ và năng lực thiết kế; năng lực sáng tạo và một số năng lực chung.
Như vậy, STEM không phải là một môn học cụ thể. Vì vậy, giáo viên không thể tổ chức các hoạt động về STEM cho trẻ em ở các môn truyền thống hay trong môn “Hoạt động trải nghiệm sáng tạo”.
Kết hợp phương pháp giáo dục STEM cho học sinh tiểu học vào giáo dục truyền thống
Khoa học (Science)
Học sinh sẽ hiểu hơn các thuật ngữ về định luật và lý thuyết khoa học cơ bản. Thông qua đó, các em sẽ ứng dụng lý thuyết đó vào để giải quyết các vấn đề trong cuộc sống.
Trên thực tế, ở tiểu học, những kỹ năng trên sẽ được xây dựng qua môn học Tự nhiên Xã hội ở lớp 1, 2, 3 và Khoa học lớp 4, 5. Với giáo dục truyền thống, học sinh chỉ được học kiến thức qua sách vở khiến trẻ không thực sự nhìn nhận rõ bản chất của tri thức.
Công nghệ (Technology)
Học sinh sẽ học khả năng sử dụng, điều hành, truy cập công nghệ từ những đồ vật đơn giản nhất như cái bút, quạt máy đến những hệ thống khó khăn như máy tính, mạng internet…. Phương pháp giáo dục STEM cho học sinh tiểu học hiệu quả là hãy để trẻ tiếp xúc và làm quen với công nghệ càng nhiều càng tốt
Tuy nhiên, không phải trường nào cũng đủ điều kiện để đầu tư về cơ sở vật chất và các yếu tố công nghệ cho học sinh. Hiểu được nối lo đó, OhStem đã thiết kế và xây dựng các giáo dục hỗ trợ phương pháp giáo dục STEM cho học sinh tiểu học với chi phí rất rẻ. Chúng tôi mong muốn sẽ nâng tầm trí tuệ Việt, giúp đỡ nhiều trẻ em hơn được tiếp xúc với các phương pháp giáo dục hiện đại hơn. Nếu bạn có nhu cầu tìm hiểu, có thể truy cập vào đây: Máy tính lập trình mini sáng tạo Yolo:Bit
Kỹ thuật (Engineering)
Với môn học này, trẻ được chuẩn bị các kỹ năng cơ bản để hiểu rõ hơn về quy trình sản xuất. Học sinh phải phân tích, tổng hợp những kiến thức để có thể cân bằng tất cả các nhân tố khác. Hơn thế nữa, trẻ cũng học được cách nhận ra nhu cầu và phản ứng của xã hội tốt hơn.
Toán học (Math)
Trẻ em được dạy về vai trò của Toán học trong mọi khía cạnh. Các em sẽ có một cơ sở toán học vững chắc, từ đó có thể thể hiện ý tưởng và áp dụng những thuật ngữ toán học vào đời sống xung quanh một cách thành thạo.
Những học sinh học theo phương pháp giáo dục STEM cho học sinh tiểu học đều có những ưu thế nổi bật như hiểu biết về tri thức Khoa học, Kỹ thuật, Công nghệ và Toán học một cách chắc chắn. Bên cạnh đó, trẻ có kỹ năng sáng tạo và tư duy logic rất tốt. Đồng thời trẻ có cơ hội xây dựng các kỹ năng mềm toàn diện hơn. Phương pháp giáo dục STEM cho học sinh tiểu học không hề gây cảm giác gò bó, nặng nề đối với học sinh.
Hướng dẫn dạy học theo phương pháp giáo dục STEM cho học sinh tiểu học
Các dự án giáo dục STEM ở tiểu học muốn có hiệu quả tốt nhất thì cần phải có định hướng giảng giáo dục phù hợp. Cụ thể như sau:
Giảng dạy kiến thức lý thuyết về STEM
Đầu tiên, việc dạy lý thuyết về các môn học STEM là điều bắt buộc. Bởi chỉ khi các người bạn nhỏ nắm vững được tri thức thì mới có thể ứng dụng vào thực tiễn, đời sống để nhìn nhận rõ hơn bản chất của các vấn đề này.
Tuy nhiên, để giúp trẻ em say mê hơn trong mỗi môn học, các giáo viên phải linh hoạt trong phương pháp giáo dục. Có thể là lồng ghép các trò chơi vào các buổi học. Hay là dạy học lý thuyết có kèm theo những hình ảnh sinh động, videoo vui nhộn, hấp dẫn…
>> Xem thêm: 10+ bộ giáo án STEM đa dạng chủ đề cho giáo viên
Cho tham gia các hoạt động picnic, ngoài trời
Cho học sinh tham gia vào hoạt động và tổ chức các buổi ngoài trời, những buổi ngoại khóa, dã ngoại là một trong những yếu tố quan trọng của phương pháp giáo dục STEM cho học sinh tiểu học. Những hoạt động vui chơi, học hỏi này vừa gợi cảm hứng cho các em, vừa giúp các em hiểu rõ hơn nhiều sự vật, hiện tượng trong đời sống có liên quan tới những bài học. Vậy nên, trong giáo án học sinh tiểu học, các giáo viên nên thêm hoạt động này vào.
Tổ chức các buổi thí nghiệm, giúp học sinh có thể học hỏi và trải nghiệm
Nói đến giáo dục STEM cho học sinh tiểu học thì không thể không nói đến các buổi thí nghiệm, thực hành. Những buổi thực hành sẽ căn cứ vào độ tuổi, môn học mà sử dụng các loại dụng cụ thích hợp. Tuy nhiên, cần phải sử dụng các giáo cụ đơn giản, nhỏ gọn, phù hợp với học sinh tiểu học.
Các thí nghiệm sẽ giúp học sinh nhận thức được và biết cách ứng dụng kiến thức đã học vào thực tiễn. Cùng lúc đó, trẻ cũng được rèn luyện nhiều kỹ năng khác như phân tích, học hỏi, tư duy, sáng tạo, giải quyết vấn đề,…
Cho các bạn nhỏ tiếp xúc với Robot
Giáo dục STEM cho học sinh tiểu học sẽ hướng đến cho trẻ nhỏ tiếp xúc trực tiếp với các chú robot được lập trình theo giáo trình STEM. Với cách tiếp cận sinh động trực quan, các người bạn nhỏ sẽ cảm thấy hứng thú và không bị gò bó, ép buộc như học những bài lý thuyết.
Bên cạnh đó, thông qua robot giáo dục, trẻ em sẽ tiếp thu thêm kiến thức về lập trình, công nghệ,… Trẻ được rèn luyện tư duy logic toán học cũng như phát triển năng lực sáng tạo. Ngoài ra, các em sẽ được phát triển toàn diện các kỹ năng, góp phần quan trọng đối với tương lai của trẻ nhỏ trong thời đại công nghệ 4.0.
Những lưu ý khi triển khai giáo dục STEM cho học sinh tiểu học
- Học và hành phải đi chung với nhau
Giáo viên phải chú ý nhiều hơn đến trải nghiệm và thực hành, phá vỡ khoảng cách giữa hàn lâm với thực tiễn. Học bằng cách trải nghiệm giúp học sinh thấy được mối tương quan giữa khoa học gắn và cuộc sống. Các em sẽ biết được rằng khoa học thật gần gũi, có thể hiện diện xung quanh ta chứ không phải là một thứ gì đó trừu tượng, xa xôi.
- Lựa chọn các vấn đề cấp bách trong thực tế
Giáo viên nên những vấn đề cấp thiết mới nổi, phù hợp với lứa tuổi của các em. Qua đó, trẻ mới thấy được bài học sinh động, chân thực.
- Xây dựng chương trình theo dự án
Giáo viên nên tổ chức cho trẻ em những buổi làm việc theo nhóm hoặc cá nhân. Những dự án này thường được diễn ra trong một vài buổi hoặc là một học kỳ. Kết quả của dự án là phải tạo ra những sản phẩm gắn liền với thực tiễn.
- Nên ứng dụng mô hình giáo dục 5E kèm theo
Mô hình giáo dục STEM cho học sinh tiểu học này là phương pháp giúp giáo viên dễ dàng giảng dạy các kiến thức hơn. Các Giai đoạn này gồm 5E: Engage (Gắn kết), Explore (Khảo sát), Explain (Giải thích), Elaborate (Áp dụng cụ thể), và Evaluate (Đánh giá).
- Đưa ra mục đích của việc học tập
Mục đích của từng buổi học phải căn cứ vào các chuẩn mực chung, thường là đạt được kết quả về tri thức, kỹ năng cho trẻ em sau mỗi buổi học. Từ đó, mục đích này sẽ giúp cho giáo viên đưa ra các bài học thích hợp với tâm sinh lý cũng như trình độ và năng lực nhận thức của học sinh.
- Đánh giá học sinh một cách chuẩn xác
Giáo viên bắt buộc phải đánh giá học sinh một cách khách quan, thay vì chú trọng đến điểm số như trước. Chúng ta nên quan tâm đến cả quá trình học của các em, chứ không chỉ là kết quả. Hãy biến đánh giá thành cơ sở để học sinh tiến bộ.
Kết luận
Giáo dục STEM cho học sinh tiểu học nói riêng và mô hình giáo dục Stem nói chung đều đang đạt được những thành tựu nhất định. Tuy nhiên, nhiều người lo ngại rằng Stem cùng với những ảnh hưởng của nó sẽ làm phương pháp giáo dục truyền thống bị biến mất. Lúc đó, buộc thầy cô và ba mẹ phải thay đổi hoàn toàn nội dung cũng như chương trình giảng dạy.
Nhưng, thực tế đã chỉ ra rằng, thầy cô và ba mẹ chỉ cần đầu tư thêm kỹ năng và phát triển, thiết kế giáo án stem tiểu học gắn liền với thực tiễn là được. Điều này có nghĩa là từng bài học sẽ tập trung vào theo sát thực hành và trải nghiệm nhiều hơn, như vậy sẽ giúp giáo viên chủ động hơn trong việc giảng dạy và tạo hứng thú cho học sinh.
Để cần tư vấn thêm hoặc có thắc mắc nào khác, bạn có thể liên hệ với OhStem qua Fanpage nhé!
