Phong cách cha mẹ Nhật dạy con tự lập có xu hướng khác với phong cách nuôi dạy con cái truyền thống của phương Tây theo nhiều cách khác nhau. Mối quan hệ chủ yếu của một đứa trẻ Nhật Bản là với ba mẹ của mình, vì vậy ở Nhật Bản, ba mẹ có vai trò rất quan trọng trong việc nuôi dạy con cái trưởng thành. Ba trong số các phong cách nuôi dạy con cái phổ biến nhất của người Nhật là tập trung vào xây dựng tổ ấm, nuôi dạy con theo cảm tính và nuôi dạy con hợp lý. Khi sử dụng các phương pháp này, một đứa trẻ Nhật Bản dựa vào những gì học được từ mẹ của mình để đưa ra các lựa chọn về quần áo, giáo dục, dinh dưỡng, sinh hoạt và hơn thế nữa.
Mục lục
Trừng phạt thân thể có hợp pháp ở Nhật Bản không?
Kể từ đầu những năm 2000, các trường hợp lạm dụng trẻ em, bao gồm cả trừng phạt thân thể, đã tăng lên mỗi năm ở Nhật Bản. Các nhà chức trách Nhật Bản hiện đang xem xét một số điều luật để làm giảm thiểu tình trạng này. Lần sửa đổi cuối cùng được thực hiện đối với luật lạm dụng trẻ em vào năm 2016, nhưng không bao gồm lệnh cấm rõ ràng đối với hình phạt thể chất.
Mặc dù trừng phạt thân thể là bất hợp pháp ở các trường học Nhật Bản kể từ năm 1879, nhưng về cơ bản, nó vẫn được chấp nhận và hợp pháp trong môi trường chăm sóc gia đình.
Phong cách nuôi dạy con cái mang tính cá nhân và thường phụ thuộc vào hoàn cảnh riêng của mỗi cá nhân và gia đình, nhưng chúng ta có thể học hỏi nhiều điều từ cách dạy con của người khác. Gần đây, văn hóa nuôi dạy con cái của Nhật Bản đang được chú ý vì nó không giống bất kỳ nền văn hóa nào trên thế giới. Các bậc cha mẹ không lạm dụng con cái của họ. Thay vào đó, họ khuyến khích các em tự chủ từ khá sớm. Và thông qua việc khuyến khích các em thực hành thường xuyên của các bậc cha mẹ người Nhật, chúng tôi biết rằng tác động của phong cách nuôi dạy con cái đối với sự phát triển của trẻ là rất đáng kể và đáng ngạc nhiên.
Các bậc cha mẹ Nhật Bản cũng nhấn mạnh việc duy trì các tiêu chuẩn đạo đức cao. Vì vậy, những đức tính như trung thực, khiêm tốn, danh dự và đáng tin cậy trở thành nền tảng của văn hóa nuôi dạy con cái của họ.
Điều đặc biệt thú vị là ngày nay nhiều bậc cha mẹ thường rất dễ dãi trong việc nuôi dạy con cái, đây là tình trạng đang rất phổ biến do nhiều lý do khác nhau. Nhà văn Maryanne Murray Buechner đã dành gần sáu năm ở Tokyo, cô ấy đã khám phá ra một số sự thật hấp dẫn đằng sau văn hóa nuôi dạy con cái của Nhật Bản.
Khi cha mẹ có phong cách nuôi dạy con cái dễ dãi để con cái chạy loạn và cha mẹ có phong cách nuôi dạy độc đoán để lại cho trẻ ít không gian để phát triển, thì người Nhật đã dung hòa những thái cực này và cho ra đời những phong cách nuôi dạy con cái rất riêng. Không gò bó quá mức mà cũng không dễ dãi quá mức. Họ cho con cái họ rất nhiều thời gian để có thể tự chủ nhưng lại nuôi dưỡng nhiều kỳ vọng. Đây là cách cha mẹ Nhật dạy con tự lập vô cùng hiệu quả mà các ba mẹ nên học hỏi.
>> Bài viết cùng chủ đề: Dạy con không đòn roi – Chiến lược kỷ luật hiệu quả
6 cách cha mẹ Nhật dạy con tự lập từ sớm
Trong bài báo của mình cho TIME, Buechner viết rằng cô sống ở Tokyo, Nhật Bản từ năm 2007 đến năm 2012. Trong sáu năm này, cô đã khám phá ra một số hiểu biết sâu sắc về cách nuôi dạy con cái có thẩm quyền và cách nuôi dạy con cái dễ dãi. Và tất nhiên, trong quá trình này, cô đã học được nhiều bài học nuôi dạy con cái mà cô tin rằng tất cả các bậc cha mẹ nên xem xét. Sau đây là một số cách cha mẹ Nhật dạy con tự lập quý phụ huynh nên tham khảo.
Bài học số 1: Mọi đứa trẻ đều có sự tự tin
Nhà văn nói rằng một trong những điều đầu tiên cô hiểu là trẻ em được khuyến khích tự lực. Trẻ em sẽ đến trường mà không có người đi kèm, ngay cả khi chúng sử dụng phương tiện giao thông công cộng. Sẽ không bất ngờ cho lắm khi đến với đất nước này, bạn sẽ thấy rằng các em học sinh ở độ tuổi khá nhỏ đã có thể tự mình đến trường bằng tàu điện ngầm. Các ba mẹ không lo lắng để con mình tự lập ở độ tuổi quá nhỏ này hay sao?
Tỷ lệ tội phạm cực kỳ thấp của đất nước này giúp phụ huynh cảm thấy an toàn khi con tự đi ra khỏi xã hội. Các bậc cha mẹ cũng tin rằng cộng đồng ở đây đủ tin cậy để giúp đỡ một đứa bé khi nó gặp khó khăn. Mặc dù kiểu nuôi dạy con cái như vậy có thể khiến nhiều bậc cha mẹ lo lắng, nhưng các bậc cha mẹ Nhật Bản lại để con cái họ tự làm mọi việc ngay từ khi còn nhỏ. Tất cả đều là một phần của việc học các kỹ năng sống quan trọng. Vì thế cho nên, trẻ em Nhật từ sớm đã không cần phụ thuộc vào cha mẹ mà có thể tự chăm sóc cho chính bản thân mình.
Bài học số 2: Cha mẹ không nói về con cái của mình với người khác
Trong khi hầu hết các bậc cha mẹ thường chia sẻ những khó khăn và thử thách trong việc nuôi dạy con cái của họ với nhau, thì các bậc cha mẹ Nhật Bản lại khác. Buechner nhận thấy rằng họ chỉ chia sẻ vấn đề của mình với những người bạn tâm giao đáng tin cậy nhất.
Ngoài ra, họ coi việc nói về các hoạt động của con mình là một hình thức xấu.
Tuy nhiên, sự im lặng này không có nghĩa là cha mẹ Nhật không quan tâm đến thành công của con cái. Trên thực tế, văn hóa nuôi dạy con cái của người Nhật có tính cạnh tranh. Việc nuôi dạy con cái ở Nhật Bản rất cạnh tranh và có rất nhiều áp lực để đảm bảo con bạn vào đúng trường. Việc chuẩn bị cho các kỳ thi tuyển sinh rất căng thẳng.
Bài học số 3: Cha mẹ luôn là người gắn bó với trẻ nhất
Bạn có thể đã nghe nói về phong cách nuôi dạy của Panda Dad – một phong cách nuôi dạy không khác gì nuôi dạy gắn bó – nơi cha mẹ thể hiện tình cảm vô bờ bến với con cái bằng hình thức âu yếm và liên tục nuôi dưỡng. Buechner nhận thấy rằng mặc dù cha mẹ Nhật yêu thích việc nuôi dạy con cái gắn bó, nhưng họ không công khai thể hiện tình cảm.
Các bà mẹ thường đưa con đi khắp nơi, bằng cách địu con trước ngực làm công việc nhà, ra cửa hàng, thậm chí đạp xe xuyên thị trấn. Sự gần gũi về thể xác này là cách thể hiện tình cảm theo nhiều cách, không có hôn hay ôm.
Cô cho biết thêm rằng hầu hết các bậc cha mẹ thích ngủ chung với mẹ ở một bên, bố ở bên kia và con ở giữa. Và truyền thống này vẫn tiếp tục diễn ra khi trẻ ở độ tuổi mầm non. Và bạn sẽ thấy rất nhiều bà mẹ dẫn theo con nhỏ của họ để ngâm mình trong các phòng tắm công cộng. Người Nhật gọi nó là “skinship”, hoạt động đó giúp làm cải thiện mối quan hệ giữa cha mẹ và con cái, giúp họ có thể thấu hiểu nhau nhiều hơn.
>> Mẹ và bé có thể vui chơi cùng nhau với Bộ đồ chơi ghép hình có khối nam châm
Bài học số 4: Cha mẹ khuyến khích con cái rèn luyện tính kiềm chế cảm xúc
Trong sáu năm ở Tokyo, Buechner cũng nhận thấy rằng một yếu tố quan trọng trong văn hóa, cách cha mẹ Nhật dạy con tự lập là sự kiềm chế.
Ngay từ rất sớm, cha mẹ hãy khuyến khích con cái duy trì tình cảm, sự hòa thuận trong gia đình và những người xung quanh, điều này có nghĩa là trẻ cần học cách thích nghi với xung quanh – ngay cả khi điều đó có nghĩa là không bộc lộ sự tức giận hoặc không hài lòng của bản thân.
Việc nuôi dạy con cái một cách tôn trọng là một giải pháp thay thế tốt hơn cho việc nuôi dạy con cái độc đoán, sử dụng đe dọa hoặc vũ lực hoặc nuôi dạy con cái dễ dãi. Đó là trong những yếu tố quan trọng tạo nên sự thành công trong cách cha mẹ Nhật dạy con tự lập từ sớm.
“Bất cứ nơi nào chúng tôi ở, trong nhà hàng, bảo tàng hoặc sảnh mua sắm thực phẩm, làn đường dành cho người đi bộ đông đúc hay con đường mòn đi bộ đường dài nổi tiếng… Tôi đều thấy những đứa trẻ Nhật Bản bình tĩnh và tự chủ trong khi các cậu con trai của tôi chen lấn nhau hoặc lao qua những bà già và dòng người đông đúc” Buechner viết.
Bài học số 5: Chuẩn bị bữa ăn là điều rất quan trọng
Trong khi hầu hết các bà mẹ thành thị không sắp xếp được thời gian với công việc bận rộn và đóng gói những bữa ăn dễ làm cho con họ, thì các bà mẹ Nhật Bản lại tin tưởng vào việc lập kế hoạch bữa ăn tỉ mỉ, đặc biệt là khi nói đến hộp cơm trưa của con họ. Rốt cuộc, chế độ dinh dưỡng phù hợp có thể giúp tăng cường hệ thống miễn dịch của trẻ và sẽ mang lại hiệu quả kỳ diệu cho sự phát triển của trẻ.
Buechner viết rằng ngay cả khi điều này có nghĩa là phải dậy sớm hơn mọi người trong gia đình, các bà mẹ Nhật Bản vẫn nỗ lực chuẩn bị những bữa ăn nhiều món công phu. Họ cũng đảm bảo rằng chúng có đủ màu sắc để thu hút trẻ em ăn hết phần ăn của mình.
Cô viết: “Các bà mẹ Nhật đặt tiêu chuẩn cao cho bữa ăn hộp bento của con mình, dậy sớm để chuẩn bị tuyển chọn công phu những món lành mạnh trông khá đẹp mắt bao gồm cá, rau, đậu phụ, rong biển, cơm nắm có hình động vật hoặc thực vật”.
Trẻ em Nhật Bản cũng được dạy cách tự ăn. Từ khá sớm, các em đã được mẹ dạy có cách cầm đũa, cầm thìa, cách gắp thức ăn và tự dọn dẹp bát đũa của mình khi ăn xong. Nhờ đó mà các em có thể tự làm chủ được tốc độ của mình, có trách nhiệm hơn đối với những vấn đề cá nhân mà không còn phụ thuộc vào người khác.
Bài học số 6: Cha mẹ dạy bé lòng yêu thiên nhiên
Bởi vì văn hóa nuôi dạy con cái của người Nhật coi trọng kỷ luật cũng như về sự gắn bó, họ thực hành các giá trị tương tự khi hòa vào thiên nhiên. Và điều đó có nghĩa là một buổi dã ngoại dưới gốc cây hoa anh đào là một sự kiện, nhưng việc chạy nhảy và chơi đùa xung quanh chúng sẽ được kiểm soát chặt chẽ.
>> Bạn cũng có thể tham khảo thêm: Shichida – Phương pháp dạy trẻ thông minh của người Nhật
Tổng kết
Mặc dù Buechner đang ở quê nhà nhưng chắc chắn cô ấy đã học hỏi được nhiều điều từ văn hóa, cách cha mẹ Nhật nuôi dạy con tự lập từ sớm. Chúng tôi cũng vậy. Và chúng tôi hy vọng bạn cũng vậy! Có rất nhiều bài học chúng ta có thể học hỏi từ các phong cách nuôi dạy con cái khác nhau để giúp con cái chúng ta lớn lên mạnh mẽ và độc lập. Theo dõi website của chúng tôi thường xuyên để có thêm nhiều thông tin bổ ích khác nhé!
Để tìm hiểu thêm về các đồ chơi, giáo cụ STEAM cho bé, vui lòng liên hệ OhStem qua:
- Fanpage: https://www.facebook.com/ohstem.aitt
- Hotline: 08.6666.8168
- Youtube: https://www.youtube.com/c/ohstem
OhStem Education – Đơn vị cung cấp công cụ và giải pháp giáo dục STEAM cho mọi lứa tuổi tại Việt Nam
