Cách dạy trẻ lớp 1 đánh vần là một vấn đề khó khăn đối với các phụ huynh lẫn giáo viên, vì không dễ gì mà bé chịu học và nhớ hết được cả. Bởi ở độ tuổi này, bé chỉ muốn vui chơi mà thôi
Vậy, làm thế nào để dạy bé lớp 1 đánh vần ghép chữ một cách dễ dàng được? Quý phụ huynh hãy cùng tham khảo bài viết dưới đây nhé!
Mục lục
Độ tuổi thích hợp để dạy bé đánh vần ghép chữ
0 – 5 là độ tuổi vàng cho sự trau dồi của trẻ về thể chất, tâm lý, cảm xúc lẫn tình cảm xã hội… Bé phải học những bài học về tình yêu thương, xây dựng nhân cách trong giai đoạn đầu đời, thực hiện các hoạt động tập thể, vui chơi, đặc biệt là rèn luyện về sự nhận thức và ngôn ngữ
Vì vậy, chúng ta chỉ nên tạo môi trường thoải mái cho các con vui chơi và hoạt động, để con phát triển theo đúng quy luật tự nhiên. Chúng ta không nên gò bó và quá ép buộc các con vào việc học ở giai đoạn này
Hiện tại, hầu hết những người bạn nhỏ đều được cho học trước giáo trình lớp 1 trước khi thực sự tới độ tuổi đi học lớp 1. Đây là điều trái ngược hoàn toàn với khoa học trong cách dạy trẻ lớp 1 đánh vần
Các chuyên gia đã chỉ ra những lỗi sai mà trẻ sẽ gặp nếu học viết, học đánh vần trước khi vào lớp 1 như sau:
- Hầu hết chữ của những người bạn nhỏ học sớm đều bị viết sai, sai từ những nét cơ bản cho đến độ rộng, độ cao và khoảng cách các chữ
- Cách đánh vần mà trẻ học từ sớm thường được áp dụng theo kiểu cũ, chẳng hạn chữ “lan” phải đánh vần đúng là “lờ-an-lan” thì các người bạn nhỏ lại thường đánh vần thành “a-nờ-an-lờ-an-lan”
- Trẻ em còn bị tình trạng nữa là tư thế ngồi khi viết không đúng, dẫn đến các thói quen xấu như cầm bút, để vở sai vị trí. Những lỗi này rất khó sửa và dễ thành tật sau này
Vì vậy, các thầy cô và ba mẹ không nên chạy theo số đông và cho các con đi học thêm khi những điều kiện thể chất, cũng như tâm lý bé chưa hoàn chỉnh
Chúng ta chỉ nên bắt đầu giảng dạy bé đánh vần khi bé đã hoàn thiện chương trình lớp lá.
>> Xem thêm: Cách dạy trẻ lớp 1 tính nhẩm nhanh nhất
Cách dạy trẻ lớp 1 đánh vần
Dạy bé làm quen mặt chữ
Cách dạy trẻ lớp 1 đánh vần hiệu quả đòi hỏi ba mẹ phải cho bé tiếp xúc và làm quen với các mặt chữ cái, dấu câu.
Đầu tiên, để việc dạy trẻ lớp 1 đánh vần một cách hiệu quả, mẹ cần phải cho bé tiến hành làm quen với các mặt chữ cái và dấu câu trước. Mẹ có thể mua các thẻ chữ cái bên ngoài thị trường hoặc tự tiến hành làm thủ công và trang trí chúng thành những bảng màu dễ thương, sinh động, khơi dậy thị giác của những người bạn nhỏ.
Bên cạnh đó, mẹ nên mua các loại nam châm, gắn chữ cái lên các vị trí như tủ lạnh hoặc mua bảng chữ cái ngộ nghĩnh dán lên góc học tập – những vị trí mà bé dễ thấy nhất. Mỗi lần bé thấy bảng chữ cái, mẹ hãy hỏi bé “Đây là chữ gì”. Lặp lại nhiều lần như vậy, bé sẽ nhớ chữ cái đó một cách tự nhiên, chủ động. Đây được xem là cách dạy trẻ lớp 1 đánh vần hiệu quả mà nhiều bà mẹ, thầy cô áp dụng nhất.
Cho bé tiếp xúc những chữ đã học
Trước khi bé có thể thành thạo về việc đánh vần, mẹ nên dạy cho bé từ những chữ đơn giản và gần gũi nhất với bé. Đó là những chữ cái mà bé thường hay dùng và gọi hàng ngày như “ba”, “mẹ”, cái “bàn”, cái “ghế”,…
Những từ ngữ đơn giản, gần gũi sẽ giúp bé nhanh chóng tiếp thu hơn so với những từ ngữ học thuật, không thông dụng khác.
Với những từ khó đánh vần như “ưu”, “ai”, “uyên”… hoặc từ quá phức tạp, quá dài thì mẹ không nên vội vàng nhồi nhét cho bé. Vì ở giai đoạn này, khả năng phát âm của bé vẫn chưa hoàn thiện. Nếu mẹ vội vàng dạy bé những từ đánh vần khó, bé sẽ cảm thấy chán nản với việc học. Tốt nhất, mẹ hãy cho bé tiến hành làm quen với những từ ngắn, dễ nhớ, khơi dậy việc ham học ở bé, sau đó mới nâng độ phức tạp lên.
Với những từ khó đánh vần như “ưu”, “ai”, “uyên”… hoặc từ quá dài mẹ không nên vội vàng giáo dục bé. Đây là phương pháp hiệu quả, ba mẹ hãy nhớ áp dụng những cách dạy trẻ lớp 1 đánh vần này nhé!
>> Bài viết cùng chủ đề: Bút vẽ tranh 3D có thực sự tốt cho trẻ? Những điều cần biết trước khi mua
Phân biệt tên gọi chữ cái và âm đọc chữ cái
Nhiều bé không phân biệt được giữa tên gọi chữ cái và âm đọc chữ cái. Vậy nên, trong cách dạy trẻ lớp 1 đánh vần, bố mẹ và thầy cô phải chú ý đến điều này nhé!
Ví dụ: Chữ b, tên gọi là “bê”, âm đọc là “bờ”. Để trẻ nhớ và phân biệt được 2 yếu tố trên, mẹ có thể dùng câu sau:
Chữ “bê” (b) em đọc là “bờ”.
Chữ “xê” (c) em đọc là “cờ”, chuẩn không?
Đặc biệt, trong bảng chữ cái sẽ có 3 chữ là c (xê), k (ca), q (quy) đều được đọc là “cờ”. Nhưng hiện tại thì chữ q không gọi tên là “cu” nữa mà được gọi là “quy”.
Dạy thế nào để trẻ ghi nhớ 29 chữ cái?
Các bé không thể ghi nhớ 29 chữ cái trong một thời gian ngắn. Do đó, việc học này có thể kéo dài 2-4 tháng, thậm chí là 6-12 tháng tùy vào trình độ của mỗi đứa trẻ.
Thầy cô giáo hay ba mẹ không nên vội vàng trong quá trình dạy những người bạn nhỏ học chữ cái. Cách dạy các con lớp 1 đánh vần đòi hỏi phải có quá trình và đi theo các bước. Nó thường bắt đầu bằng việc nhận dạng 29 chữ cái, thanh dấu, nguyên âm và phụ âm, sau đó mới đến ghép vần và đọc Tiếng Việt.
Để những người bạn nhỏ ghi nhớ tốt 29 chữ cái, người lớn phải thực hiện những bước sau:
- Một là: giáo dục trẻ đều đặn mỗi ngày cho các em làm quen và học từ 2-3 chữ cái. Tùy vào mức độ say mê và năng lực tiếp nhận tri thức của các con, cha mẹ có thể tăng lên 4-5 chữ cái/1 ngày. Tuy nhiên, cha mẹ không nên dạy cho con quá nhiều ký tự hoặc chữ cái trong 1 ngày, bởi trẻ nhỏ không thể nhớ hết được đâu nhé!
- Hai là: giảng dạy chữ cái cho các bé thì nên có hình ảnh đi kèm. Hình ảnh minh họa cho chữ cái là đặc điểm không thể thiếu trong chương trình dạy học đánh vần cho những người bạn nhỏ lớp 1. Nó có tác dụng tạo nên sự say mê, thu hút sự chú ý của các con, giúp các con có thể ghi nhớ tốt hơn mặt chữ cái. Ví dụ như: dạy đến chữ “a”, thầy cô giáo hay ba mẹ đưa ra hình ảnh “con gà”. Còn khi dạy đến chữ “g”, ba mẹ có thể cho trẻ xem hình ảnh về một “con gấu”.
- Ba là: dạy các bé học chữ cái mọi lúc trong cuộc sống đời thường. Thầy cô giáo hay ba mẹ có thể cho các con tiến hành làm quen với chữ cái thông qua cuộc sống xung quanh. Ví dụ như: trong lúc xem tivi, mẹ có thể chỉ cho bé những chữ cái dễ tiếp thu và chỉ dạy những người bạn nhỏ đọc theo nó. Trong khi đi dạo trên phố, phụ huynh có thể chỉ cho bé những biển hiệu quảng cáo có chứa những ký tự đã học,…
Có vô vàn cách dạy trẻ lớp 1 đánh vần hiệu quả, chỉ cần phụ huynh và giáo viên biết đâu là chương trình thích hợp với con em mình, vừa giúp con học tập hiệu quả mà không làm mất đi thời gian vui chơi giải trí của trẻ.
Điều cần chú ý khi dạy trẻ lớp 1 đánh vần
Lưu ý về thời gian học
Ở độ tuổi khi mà các bé chuẩn bị vào lớp 1, khả năng tập trung trong thời gian dài dường như là rất khó khăn đối với trẻ
Vì vậy, để giáo dục con đánh vần một cách hiệu quả, bố mẹ nên cùng con học vào những khi bé ít bị chi phối bởi các trò chơi. Thời gian tốt nhất để dạy bảng chữ cái là khi tắm, vì lúc này bé sẽ không có nhiều trò chơi cũng như đồ chơi xung quanh nên dễ tập trung hơn trong việc học đánh vần.
Học đánh vần qua các trò chơi
Bé còn quá nhỏ nên sẽ rất ham chơi, vậy nên người lớn có thể lợi dụng tâm lý này của con để giáo dục con một cách hiệu quả: Học đánh vần qua những trò chơi bé thích
Để hiệu quả hơn, bố mẹ có thể dùng các tấm chữ cái có gắn nam châm, giấy note có hình minh họa thú vị rồi gắn chúng lên tủ lạnh hoặc những nơi trẻ nhỏ thường xuyên nhìn thấy, sau đó mỗi lần những người bạn nhỏ quan sát, bạn lại chỉ cho con những ký tự, cách ghép vần.
Trước khi dạy bé tập đánh vần, ba mẹ nên để cho các em nhớ hết mặt chữ cái, dấu câu. Bạn có thể mua các thẻ chữ, số, kèm hình ảnh để con có hứng thú học hơn. Thêm vào đó, người lớn nên tìm những câu dễ hiểu để bé có thể đánh vần trước, sau đó hỗ trợ bé đánh vần và chú ý những từ khó đánh vần như “ai” để bé tập ghép một mức hiệu quả những câu dễ nhớ.
Kiên nhẫn đối với trẻ nhỏ – Cách dạy trẻ lớp 1 đánh vần
Tâm lý của người lớn thường vội vàng cho con mình nhanh hiểu được về cách đánh vần, nhưng cũng đừng vì thế mà bố mẹ dùng các phương pháp bạo lực, ép buộc con đánh vần
Hãy tạo cơ hội, bé thường rất yêu thích những điều dễ dàng, vì thế đừng tạo áp lực nặng nề cho các bé. Người lớn không nên ép con học đánh vần, mỗi ngày cho bé tiếp nhận một ít và tích lũy dần dần ngày qua ngày.
Không nên ép bé học quá nhiều
Dưới 6 tuổi là lúc bé mê chơi và khả năng tập trung chưa cao. Bình thường, bé chỉ tập trung tìm hiểu được trong khoảng thời gian ngắn tầm 15 phút rồi lại bị sao nhãng ngay. Nếu thầy cô và ba mẹ bắt bé học đánh vần thường xuyên, bé sẽ không thể trau dồi và học hỏi tri thức mới, mà trở nên lười biếng, mất hứng thú học. Thậm chí, bé còn có thể sợ hãi, chán nản với việc học.
Do đó, cách dạy trẻ lớp 1 đánh vần hiệu quả là bố mẹ nên cho bé học đánh vần trong từng khoảng thời gian ngắn nhưng thường xuyên
Ví dụ, mỗi ngày, người lớn có thể cho bé học đánh vần từ 2-3 lần, mỗi lần 15 phút vào những khung giờ cố định. Ngoài ra, giáo viên cũng nên chọn một khu vực để học thật thoải mái, yên tĩnh. Việc học đánh vần lặp lại liên tục mỗi ngày sẽ giúp bé sẵn sàng về mặt tâm lý hơn
Kết luận
Trên đây là tất cả những cách dạy trẻ lớp 1 đánh vần hiệu quả mà bố mẹ và thầy cô có thể tham khảo. Tuy nhiên, bạn hãy nhớ kiên nhẫn trong quá trình dạy trẻ, đừng quá nóng vội mà gây ra tác dụng ngược nhé! Hơn nữa, trẻ ở độ tuổi này khá ham chơi, bố mẹ không nên quản ép quá chặt. Hãy để con được tự do thỏa thích chọn học những thứ mình thích.
Ngoài ra, nếu bạn là giáo viên mầm non, bạn muốn tìm hiểu về những phương pháp giáo dục mới cho các bé của mình thì Phương pháp giáo dục STEM là một phương thức hiệu quả đấy, hãy truy cập vào đây để tìm hiểu nhé!
Hãy học hỏi nhiều hơn nữa, vì kiến thức không tốn phí!
Nếu bạn có thêm bất kỳ thắc mắc hoặc góp ý gì, bạn có thể để lại comment phía dưới hoặc liên hệ với chúng tôi qua Fanpage OhStem tại đây để được hỗ trợ nhanh nhất nhé.
