Nếu bạn đang nghĩ đến việc trở thành một kỹ sư phần mềm chuyên nghiệp, bạn chắc chắn cần phải có tư duy lập trình. Biết cách đối mặt với vô số thách thức sẽ xuất hiện khi viết mã không chỉ là kỹ năng kỹ thuật. Bạn cần biết cách điều khiển cảm xúc để vượt qua sự thất vọng hàng ngày và sự phức tạp ngày càng tăng. Tư duy lập trình tốt sẽ giúp bạn trở thành người chuyên nghiệp hơn, giúp bạn hiểu rõ hơn về các dự án và giúp bạn xây dựng các sản phẩm vượt trội. Dưới đây là 7 điều bạn sẽ phải tập trung trong con đường chinh phục tư duy đó.
Mục lục
Cởi mở để thử nghiệm
Trau dồi và phát triển liên tục là điều bắt buộc đối với bất kỳ kỹ sư phần mềm nào. Khi ngôn ngữ, công cụ, nền tảng và công nghệ tiếp tục phát triển với tốc độ chóng mặt, bạn cũng vậy với tư cách là một chuyên gia. Nói cách khác, bạn phải tiếp tục học hỏi khi sự nghiệp phát triển phần mềm của bạn tiến triển.

Thực hành là cách tốt nhất để phát triển tư duy lập trình
Bạn muốn biết phần quan trọng của việc học thành công là gì không? Đó chính là thử nghiệm. Khi viết mã, bạn sẽ bắt gặp các khái niệm, phương pháp tiếp cận và công cụ mới mà bạn chỉ có thể hiểu đầy đủ nếu bạn dám “chơi” với chúng. Rất nhiều người sợ thử nghiệm những điều mới vì họ sợ rằng họ sẽ phá vỡ một cái gì đó hoặc thậm chí là thất bại. Đừng là một trong số họ. Bạn cần thử nghiệm để hiểu sâu hơn về những thứ bạn cần để hoàn thành công việc của mình. Miễn là bạn nhớ sao lưu mọi thứ bạn có trên máy tính của mình trước khi bắt đầu hành trình thử nghiệm. Đương nhiên, việc này không hề đơn giản và dễ dàng, nhưng ngược lại qua đó bạn sẽ nhận được rất nhiều bài học vô cùng quý giá.
>> Tìm hiểu thêm: Nên học ngôn ngữ lập trình nào để phát triển tư duy từ sớm
Sai lầm là một phần của phát triển và bạn phải học cách chấp nhận nó
Vì bạn sẽ thử nghiệm những điều mới và thử những cách làm việc mới, nên chắc chắn bạn sẽ mắc sai lầm trong quá trình đó. Một số sẽ làm bạn buồn. Một số sẽ làm bạn thất vọng. Không sao đâu, tất cả đều ổn mà. Chấp nhận rằng những sai lầm sẽ là một phần thường xuyên của công việc sẽ biến bạn thành một nhà phát triển tốt hơn.
Bất kỳ ai làm việc cho các công ty phát triển PHP, Ruby hoặc JavaScript đều biết một thực tế rằng sai lầm là một phần của thương mại. Ngay cả khi bạn không thử những thứ mới, bạn sẽ tạo ra một số lỗi cho mã của mình. Không sao đâu, bạn là con người và tất cả con người đều mắc sai lầm.
Bạn càng sớm chấp nhận thực tế đó thì càng tốt. Cố gắng trở thành một người cầu toàn trong thế giới phát triển phần mềm sẽ không giúp bạn đi đến đâu. Khi đối mặt với sai lầm, bạn có thể học những điều mới từ chúng để áp dụng trong tương lai hoặc thất vọng, chán nản và nhụt chí. Sự lựa chọn là của bạn, tất nhiên, nhưng nếu bạn không làm quen với điều đó, bạn sẽ không thể nào phát triển tư duy lập trình của mình được.
Hiểu rằng đôi khi bạn có thể cảm thấy bế tắc
Nếu bạn mới bắt đầu trong thế giới phát triển phần mềm, có khả năng bạn đang cảm thấy hào hứng với mọi thứ – ngay cả những nhiệm vụ đơn giản nhất! Tuy nhiên, khi bạn tiếp tục và bắt đầu làm việc hết dự án này đến dự án khác, bạn có thể cảm thấy chán nản vào lúc này hay lúc khác. Nó hoàn toàn tự nhiên và bạn nên hiểu nó như vậy.
Tại sao? Bởi vì bạn không thể mong đợi một công việc viết mã (hoặc bất kỳ công việc nào, cho vấn đề đó) luôn thú vị, vui vẻ và mới mẻ. Bạn sẽ thấy rằng sẽ có những lúc bạn bị “mắc kẹt” khi làm đi làm lại cùng một công việc. Trong những khoảnh khắc đó, bạn rất dễ cảm thấy bế tắc.
May mắn thay, điều đó không đúng trong lập trình. Học trong phát triển phần mềm không phải là một quá trình tuyến tính. Sẽ có những dự án mà bạn học hỏi được rất nhiều điều, những dự án khác mà bạn chỉ áp dụng những gì bạn biết. Có thể có những khoảnh khắc bạn cảm thấy như mình đang đi lùi! Miễn là bạn tiếp tục, thực hành và thử nghiệm, bạn sẽ luôn trên con đường trở thành một kỹ sư giỏi hơn.
Hãy kiên nhẫn và kiên trì
3 điểm trên cần 2 phẩm chất trụ cột để làm việc: kiên nhẫn và bền bỉ. Một mặt, bạn cần phải kiên nhẫn để hiểu rằng mình phải đầu tư thời gian cho cái mà mình muốn. Bạn sẽ cần thời gian để thử nghiệm, thời gian để quay lại kiểm tra những sai lầm của mình và thời gian để nghiền ngẫm. Kiên nhẫn có nghĩa là bạn sẽ phải học cách chấp nhận thời gian phát triển ngay cả khi chúng không phù hợp với thời gian của bạn.

Tư duy lập trình cho phép bạn giải quyết vấn đề một cách nhanh nhất và đơn giản nhất
Đối với sự kiên trì, nó sẽ cho phép bạn phát triển cao hơn nữa trong sự nghiệp của mình. Vì bạn sẽ mắc rất nhiều sai lầm và bị mắc kẹt trong rất nhiều mê cung logic, bạn sẽ cần phải tin chắc rằng mình đang đi đâu. Hãy hỏi bất kỳ nhà phát triển nào xung quanh mà bạn biết và họ chắc chắn sẽ có một câu chuyện kinh dị về cách sự kiên trì đã cứu sự nghiệp của họ vào thời điểm này hay thời điểm khác.
Có thể bạn sẽ mắc phải một sai lầm lớn gây tốn kém nhiều thời gian và tiền bạc. Có thể một lỗi nhỏ duy nhất đang khiến bạn phát điên. Đôi khi, khách hàng của bạn sẽ thay đổi dự án của họ hết lần này đến lần khác. Kiên nhẫn và kiên trì là những gì sẽ giúp bạn vượt qua những điều này.
>> Đồ chơi giúp bé phát triển tư duy lập trình: xBot – Robot lập trình STEM Kit
Phát triển kiến thức về mã vững chắc
Mặc dù bạn có thể sử dụng tất cả các mẹo ở trên cho bất kỳ công việc nào (liên quan đến phát triển hoặc không), nhưng có một số mẹo cụ thể sẽ giúp bạn có được tư duy lập trình. Vì bạn sẽ làm việc với rất nhiều khái niệm trừu tượng và rất nhiều quy tắc, bạn sẽ cần một số kỹ năng logic để trở thành chuyên gia tốt nhất có thể.

Tư duy lập trình yêu cầu bạn phải có một nền tảng kiến thức thật tốt
Ví dụ, hãy viết mã một cách tổng thể. Khi các tân binh bắt đầu phát triển phần mềm, đa số nghĩ rằng họ sẽ ngồi viết mã cả ngày lẫn đêm. Mặc dù điều này có thể đúng đối với một số thời điểm cụ thể, nhưng lập trình còn hơn thế nữa. Trên thực tế, bạn sẽ mất rất nhiều thời gian để xem lại mã do người khác viết.
Theo cách đó, bạn sẽ cần có một kiến thức mã vững chắc để hoàn thành công việc của mình. Điều này có nghĩa là bạn sẽ phải hiểu sâu về cách tổ chức mã, cách nó hoạt động và cách bạn có thể làm cho nó hoạt động có lợi cho bạn. Rất nhiều lần bạn sẽ sử dụng mã của người khác, vì vậy nếu bạn không thể hiểu cách làm cho nó hoạt động trong các dự án của riêng bạn, thì bạn sẽ không phải là một nhà phát triển giỏi.
Làm thế nào để phát triển tư duy lập trình – Học cách chú ý đến chi tiết
Khi bạn viết mã có nghĩa là bạn đang chế tạo từng phần một máy. Điều này có nghĩa là bạn phải chuẩn bị mọi thứ phù hợp để sản phẩm cuối cùng hoạt động như bạn dự định. Hơn nữa, bạn sẽ dành rất nhiều dự án để làm việc với người khác, cố gắng làm cho các bộ phận của bạn phù hợp với các bộ phận do người khác phát triển.

Tư duy lập trình yêu cầu bạn phải là người cẩn thận và tỉ mỉ
Tất cả những điều đó có thể dẫn đến rất nhiều bộ phận bị trục trặc hoặc hoạt động không chính xác. Có một thống kê nói rằng ngành công nghiệp phát triển phần mềm có trung bình 15 và 50 lỗi trên 1.000 dòng mã. Hầu hết chúng đến từ một dấu phẩy bị thiếu hoặc một lệnh sai chính tả. Cách duy nhất để tìm ra và khắc phục nó là gì? Chú ý đến các chi tiết. Trong một công việc mà một điều tưởng như nhỏ nhặt có thể phá vỡ toàn bộ chương trình, bạn sẽ cần phải phát triển một con mắt tinh tường để nhìn ra những lỗi nhỏ nhất. Ban đầu sẽ khó nhưng một khi bạn hiểu tầm quan trọng của nó, bạn sẽ nhanh chóng làm quen với công việc đó.
Áp dụng kỹ năng giải quyết vấn đề

Kỹ năng tư duy lập trình trong phát triển công việc
Giải quyết vấn đề là một kỹ năng quan trọng cần có để phát triển tư duy lập trình. Có thể là những sai lầm nhỏ được đề cập ở trên hoặc nhu cầu đưa ra các góc độ mới cho một sản phẩm mới, các vấn đề là một phần không thể thiếu trong hành trình của bất kỳ nhà phát triển phần mềm nào.
Như vậy, bạn sẽ cần phải học cách chấp nhận những vấn đề xảy ra và áp dụng một tâm lý rằng nó sẽ cho phép bạn phát triển trong thế giới này. Có rất nhiều cách để giải quyết các vấn đề khác nhau. Đôi khi, bạn chỉ cần nhìn lại các dự án mà bạn đã đối mặt với những thách thức tương tự để áp dụng một giải pháp tương tự. Những lần khác, bạn sẽ cần toàn bộ sức mạnh sáng tạo của mình để tìm ra một phương pháp chưa từng thấy trước đây.
Một số người nghĩ rằng giải quyết vấn đề là thứ mà bạn sinh ra đã có sẵn, giống như thiên hướng tự nhiên để tìm kiếm giải pháp. Tuy nhiên, bạn có thể học cách giải quyết vấn đề bằng cách suy nghĩ bên ngoài, giữ đầu óc nhạy bén với thực hành và bằng cách học hỏi từ những tấm gương của đồng nghiệp và cộng tác viên.
>> Tìm hiểu thêm: Phát triển kỹ năng tư duy sáng tạo trong 5 bước
Phần kết luận
Một nhà phát triển với tư duy lập trình tốt không phải là thứ bạn sẽ chinh phục được trong một sớm một chiều.Hành trình đó sẽ tốn rất nhiều thời gian và công sức của bạn. Nếu bạn chỉ mới bắt đầu, thì hãy ghi nhớ tất cả những mẹo này sẽ giúp bạn trở thành một nhà phát triển giỏi hơn. Nếu bạn là một kỹ sư dày dạn kinh nghiệm, bạn vẫn có thời gian để nhìn lại bản thân và xem liệu tất cả những điều trên có phù hợp với bạn hay không. Rất có thể bạn vẫn còn chỗ để phát triển và học hỏi một vài điều, vì vậy, bạn có thể thành thật nhìn lại bản thân và xem những gì còn thiếu để trở thành nhà phát triển hiệu quả mà bạn muốn trở thành. OhStem Education chúc bạn luôn may mắn và gặt hái được nhiều thành công trên con đường phát triển sự nghiệp của mình.
Để tìm hiểu thêm về các đồ chơi, giáo cụ STEAM cho bé, vui lòng liên hệ OhStem qua:
- Fanpage: https://www.facebook.com/ohstem.aitt
- Hotline: 08.6666.8168
- Youtube: https://www.youtube.com/c/ohstem
OhStem Education – Đơn vị cung cấp công cụ và giải pháp giáo dục STEAM cho mọi lứa tuổi tại Việt Nam