Phòng thí nghiệm lab luôn là nơi nghiên cứu lý tưởng cho những nhà nghiên cứu, nhưng nó cũng tiềm ẩn không ít rủi ro ảnh hưởng đến sức khỏe con người. Trước khi bắt đầu thực hiện hóa ước mơ trở thành nghiên cứu sinh, bạn cần nắm rõ các quy tắc an toàn khi sử dụng phòng thí nghiệm để đảm bảo sự an toàn ở mức tối đa nhất. Sau đây chúng tôi xin giới thiệu đến các bạn bộ 8 quy tắc an toàn khi sử dụng phòng thí nghiệm lab mà bất cứ ai khi sử dụng cũng đều phải biết.
Mục lục
Quy tắc an toàn chung khi sử dụng phòng thí nghiệm lab
Sau đây là các quy tắc liên quan đến hầu hết mọi phòng thí nghiệm lab và cần được đưa vào các chính sách an toàn khi thiết kế phòng thí nghiệm. Chúng bao gồm những gì bạn nên biết trong trường hợp khẩn cấp, biển báo thích hợp, thiết bị an toàn, sử dụng an toàn thiết bị thí nghiệm và các quy tắc thông thường cơ bản:
- Đảm bảo rằng bạn biết thiết bị an toàn trong phòng thí nghiệm của mình, bao gồm các bộ sơ cứu, bình chữa cháy, trạm rửa mắt và vòi hoa sen, tất cả được đặt ở đâu và cách sử dụng đúng cách
- Biết các số điện thoại khẩn cấp để sử dụng để gọi trợ giúp trong trường hợp khẩn cấp
- Đảm bảo rằng bạn biết hết các lối ra, lối thoát hiểm và thiết bị báo cháy trong phòng thí nghiệm của bạn
- Luôn làm việc ở những nơi thông gió thích hợp
- Không nhai kẹo cao su, uống hoặc ăn khi làm việc trong phòng thí nghiệm
- Dụng cụ thủy tinh trong phòng thí nghiệm không bao giờ được sử dụng làm hộp đựng thực phẩm hoặc đồ uống
- Mỗi lần bạn sử dụng đồ thủy tinh, hãy nhớ kiểm tra thường xuyên xem có vết nứt hay không
- Thông báo cho người giám sát phòng thí nghiệm của bạn về bất kỳ dụng cụ thủy tinh nào bị hư hỏng để có thể xử lý đúng cách
- Nếu một thiết bị hoặc bộ phận của thiết bị bị lỗi trong quá trình sử dụng hoặc hoạt động không bình thường, hãy báo cáo vấn đề với kỹ thuật viên ngay lập tức. Không bao giờ cố gắng tự mình sửa chữa sự cố thiết bị
- Nếu bạn là người cuối cùng rời khỏi phòng thí nghiệm, hãy đảm bảo khóa tất cả các cửa và tắt tất cả các nguồn điện
- Đừng làm việc một mình trong phòng thí nghiệm
- Không bao giờ nâng bất kỳ dụng cụ thủy tinh, dung dịch hoặc các loại thiết bị khác lên trên tầm mắt
- Không được ngửi hoặc nếm hóa chất
- Không dùng pipet bằng miệng
- Đảm bảo rằng bạn luôn tuân thủ các quy trình thích hợp để xử lý chất thải phòng thí nghiệm.
- Nếu bạn bị thương, hãy hét lên ngay lập tức và càng to càng tốt để đảm bảo bạn được giúp đỡ
- Trong trường hợp hóa chất bắn vào mắt hoặc vào da của bạn, hãy rửa ngay các vùng bị ảnh hưởng bằng nước đang chảy trong ít nhất 20 phút
- Nếu bạn nhận thấy bất kỳ biểu hiện không an toàn nào trong phòng thí nghiệm, hãy cho người giám sát của bạn biết càng sớm càng tốt
Quy tắc vệ sinh phòng thí nghiệm lab an toàn
Các quy tắc vệ sinh phòng thí nghiệm cũng áp dụng cho hầu hết các cơ sở và giải quyết các vấn đề cơ bản về duy trì, ngăn nắp và bảo trì phòng thí nghiệm an toàn:
- Luôn giữ khu vực làm việc của bạn ngăn nắp và sạch sẽ
- Đảm bảo rằng tất cả các trạm rửa mắt, vòi hoa sen khẩn cấp, bình chữa cháy và lối thoát hiểm luôn không bị cản trở và có thể tiếp cận được một cách dễ dàng
- Chỉ những tài liệu cần thiết cho công việc của bạn mới nên được giữ trong khu vực làm việc của bạn. Mọi thứ khác nên được cất giữ an toàn
- Chỉ nên cất những vật dụng nhẹ trên nóc tủ, những đồ nặng hơn nên luôn để ở dưới cùng
- Bất kỳ thiết bị nào yêu cầu luồng không khí hoặc thông gió để ngăn quá nhiệt phải luôn được giữ thông thoáng
Quy tắc an toàn về trang phục
Các quy định về trang phục trong phòng thí nghiệm đặt ra một chính sách rõ ràng đối với quần áo mà nhân viên nên tránh mặc để ngăn ngừa tai nạn hoặc thương tích trong phòng thí nghiệm:
- Luôn buộc tóc gọn gàng
- Tránh mặc quần áo rộng rãi hoặc đeo trang sức khi sử dụng phòng thí nghiệm
- Không bao giờ đi dép hoặc các loại giày hở mũi khác trong phòng thí nghiệm. Giày dép phải luôn bao phủ hoàn toàn bàn chân
- Không bao giờ mặc quần đùi hoặc váy trong phòng thí nghiệm
>> Đồ chơi phát triển trí tuệ cho trẻ từ 8 tuổi: xBot – Robot STEM Kit
Quy tắc an toàn bảo vệ cá nhân
Không giống như các chính sách quy định về trang phục trong phòng thí nghiệm, các quy tắc bảo vệ cá nhân bao gồm những gì nhân viên phải mặc trong phòng thí nghiệm để bảo vệ bản thân khỏi các mối nguy hiểm khác nhau, cũng như các quy tắc vệ sinh cơ bản cần tuân theo để tránh bất kỳ loại ô nhiễm phòng thí nghiệm lab nào có thể xảy ra.
- Khi làm việc với thiết bị, vật liệu nguy hiểm, đồ thủy tinh, nhiệt hoặc hóa chất, hãy luôn đeo tấm che mặt hoặc kính bảo hộ
- Khi tiếp xúc với bất kỳ tác nhân độc hại hoặc nguy hiểm nào, hãy luôn đeo găng tay thích hợp
- Khi thực hiện các thí nghiệm trong phòng thí nghiệm, bạn phải luôn mặc áo khoác ngoài hoặc áo khoác phòng thí nghiệm
- Trước khi rời phòng thí nghiệm phải luôn rửa tay
- Sau khi thực hiện thí nghiệm, bạn phải luôn rửa tay bằng xà phòng và nước
- Khi sử dụng các thiết bị và hóa chất trong phòng thí nghiệm, hãy nhớ để tay ra khỏi cơ thể, miệng, mắt và mặt
Quy tắc an toàn hóa chất
Vì hầu hết mọi phòng thí nghiệm đều sử dụng một số loại hóa chất nên các quy tắc an toàn hóa chất là điều bắt buộc. Việc tuân theo các quy tắc này giúp nhân viên tránh gặp những tai nạn, cũng như giảm thiệt hại đối với môi trường bên ngoài phòng thí nghiệm. Các quy tắc này cũng đặt ra một quy trình rõ ràng để nhân viên tuân theo trong trường hợp xảy ra sự cố hóa chất:
- Mọi hóa chất nên được xử lý một cách cẩn thận
- Không để bất kỳ dung môi nào tiếp xúc với da của bạn
- Tất cả các hóa chất phải luôn được dán nhãn rõ ràng với tên của chất, nồng độ của nó, ngày nhận được và tên của người chịu trách nhiệm
- Trước khi lấy bất kỳ thành phần nào ra khỏi chai hóa chất, hãy đọc nhãn hai lần
- Không bao giờ lấy nhiều hóa chất từ một chai hơn mức bạn cần cho công việc của mình
- Không đặt lại các hóa chất chưa sử dụng vào thùng chứa ban đầu
- Hóa chất hoặc các vật liệu khác không bao giờ được mang ra khỏi phòng thí nghiệm
- Không bao giờ được để lẫn hóa chất trong cống thoát nước của bồn rửa
- Nếu xảy ra sự cố tràn hóa chất, hãy dọn dẹp nó ngay lập tức
- Đảm bảo rằng tất cả chất thải hóa học được xử lý đúng cách
>> Tìm hiểu thêm: Tổng hợp 10+ thí nghiệm STEM đơn giản, dễ làm cho trẻ
Quy tắc an toàn phòng thí nghiệm hóa học
Vì phòng thí nghiệm hóa học là một trong những loại hình phổ biến nhất, các quy tắc an toàn phòng thí nghiệm hóa học cơ bản này phù hợp với nhiều nhà khoa học, nhằm giải quyết việc thực hiện an toàn các hoạt động và nhiệm vụ phổ biến trong phòng thí nghiệm hóa học:
- Trước khi bạn bắt đầu thử nghiệm, hãy đảm bảo rằng bạn nhận thức đầy đủ về các mối nguy hiểm của các vật liệu bạn sẽ sử dụng
- Khi hồi lưu, chưng cất hoặc chuyển các chất lỏng dễ bay hơi, hãy luôn hết sức thận trọng
- Luôn đổ hóa chất từ thùng lớn sang thùng nhỏ hơn
- Không bao giờ nhấn vào các bình được đặt trong môi trường chân không
- Không bao giờ được trộn, đo hoặc làm nóng các hóa chất trước mặt bạn
- Không được đổ nước vào axit đậm đặc. Thay vào đó, hãy đổ axit từ từ vào nước trong khi khuấy liên tục. Trong nhiều trường hợp, trộn axit với nước sẽ tỏa nhiệt
Quy tắc an toàn điện
Các phòng thí nghiệm đều chứa các thiết bị điện tử. Quy tắc an toàn điện giúp ngăn ngừa việc sử dụng sai các thiết bị điện tử, tránh bị điện giật và các thương tích khác, đồng thời đảm bảo rằng bất kỳ thiết bị, dây hoặc phích cắm nào bị hư hỏng đều được báo cáo cho cơ quan chức năng để chúng có thể được sửa chữa hoặc thay thế kịp thời:
- Trước khi sử dụng bất kỳ thiết bị điện áp cao nào (điện áp trên 50 Vrms ac và 50Vdc), hãy đảm bảo rằng bạn được người giám sát phòng thí nghiệm cho phép
- Thiết bị điện áp cao không bao giờ được thay đổi hoặc sửa đổi dưới bất kỳ hình thức nào
- Chỉ sử dụng một tay nếu bạn cần điều chỉnh bất kỳ thiết bị điện áp cao nào. An toàn nhất là đặt tay kia của bạn sau lưng hoặc trong túi
- Đảm bảo tất cả các bảng điện không bị che khuất và dễ dàng tiếp cận
Quy tắc an toàn về tia laser khi sử dụng phòng thí nghiệm lab
Có lẽ không phổ biến như một số quy tắc an toàn trong phòng thí nghiệm khác được liệt kê ở đây, nhiều phòng thí nghiệm sử dụng tia laser và điều quan trọng là phải tuân theo một số quy tắc chính để ngăn ngừa thương tích. Trong đó, tai nạn do phản ánh sáng là điều có lẽ nhiều nhân viên không nghĩ tới. Một bộ quy tắc rõ ràng về việc sử dụng tia laser là điều cần thiết để đảm bảo rằng mọi người đều nhận thức được tất cả các mối nguy hiểm và luôn đeo thiết bị bảo vệ cá nhân thích hợp
- Luôn đeo kính bảo hộ thích hợp trong các khu vực của phòng thí nghiệm nơi có tia laser Các vết thương do tia laze phổ biến nhất là những vết thương do ánh sáng laser phân tán phản xạ ra khỏi bề mặt sáng bóng của bảng quang học, các mặt của gương hoặc khỏi các giá đỡ. Kính bảo hộ sẽ giúp bạn tránh bị hư hại do ánh sáng phân tán như vậy
- Bạn không nên giữ đầu ở cùng mức với tia laser
- Luôn giữ tia laze ngang hoặc thấp hơn ngực
- Không bao giờ được phép phát tán tia laser vào phòng thí nghiệm. Các điểm dừng tia phải luôn được sử dụng để đánh chặn các chùm tia laser
- Không đi qua tia laser
>> Đặt mua ngay: Đồ chơi thông minh xBuild
Tổng kết
Trên đây là bộ 8 quy tắc về đảm bảo an toàn khi sử dụng phòng thí nghiệm lab. Những quy tắc này không chỉ giúp bạn tránh khỏi những nguy hiểm luôn rình rập, mà nó còn giúp giảm thiệt hại về cơ sở vật chất và môi trường xung quanh. OhStem Education hy vọng rằng với những thông tin trên, bạn sẽ có những trải nghiệm ở phòng thí nghiệm vô cùng an toàn và hiệu quả!
Để tìm hiểu thêm về các đồ chơi, giáo cụ STEAM cho bé, vui lòng liên hệ OhStem qua:
Fanpage: https://www.facebook.com/ohstem.aitt
Hotline: 08.6666.8168
Youtube: https://www.youtube.com/c/ohstem
OhStem Education – Đơn vị cung cấp công cụ và giải pháp giáo dục STEAM cho mọi lứa tuổi tại Việt Nam
