STEM là gì? Cách dạy STEM tại trường chi tiết cho các cấp

Ngày nay, có lẽ mọi người đã quá quen thuộc với thuật ngữ “giáo dục STEM”. Chúng đã trở nên phổ biến và thường xuyên xuất hiện trên các kênh truyền thông. Tuy nhiên, chưa chắc tất cả mọi người đã hiểu rõ về định nghĩa STEM là gì. Có khá nhiều khái niệm về “giáo dục STEM” khác nhau, nhưng chưa có giải thích chuyên sâu về nó., từ đó gây ra nhiều hiểu lầm và suy nghĩ sai lệch về khái niệm này.

Trong bài này, chúng ta hãy cùng tìm hiểu kỹ hơn về STEM, để áp dụng vào giảng dạy STEM tại trường hoặc tại nhà cho bé nhé!

STEM là gì? 

Chắc hẳn ai biết về STEM cũng đã nghe qua, STEM là từ viết tắt của 4 chữ: “Science” – Khoa học, “Technology” – Công nghệ, “Engineering” – Kỹ thuật và “Math” – Toán học.

Trong trang Wikipedia cũng đã giải thích rõ về định nghĩa này. Nhưng có lẽ bạn chưa biết, 4 yếu tố này tác động qua lại lẫn nhau:

• Science là quá trình sáng tạo ra các kiến thức liên quan đến khoa học
• Engineering là quy trình sử dụng kiến thức từ Science để thiết kế công nghệ mới (Technology). Công nghệ này sinh ra để giải quyết các vấn đề
• Toán là công cụ được sử dụng để thu nhận kết quả

Vì vậy, chỉ khi trẻ em có thể áp dụng các kiến thức trên để sáng tạo ra một sản phẩm nào đó, lúc đó, giáo dục STEM mới xem là thành công. Các thành phẩm đó được ứng dụng để giải quyết vấn đề thực tế.

Bạn có thể xem chu trình STEM như hình dưới để rõ hơn:

Giải thích sơ đồ:

1. Science được vẽ bằng dấu mũi tên từ Technology cho đến Knowledge:

Thông điệp của hình vẽ này có nghĩa là từ các công nghệ và tình hình thực tiễn hiện tại, các “nhà khoa học tương lai” sẽ tự đặt câu hỏi và tìm câu trả lời cho các vấn đề xung quanh. Từ đó, các em sẽ hình thành kiến thức về lĩnh vực đó.

2. Mũi tên từ Knowledge chuyển sang Science

Điều này có nghĩa là trẻ đã chuyển sang từ giai đoạn tìm hiểu kiến thức sang giai đoạn sáng tạo, áp dụng kiến thức đã có để tạo ra sản phẩm.

KẾT LUẬN

Như vậy, Science trong STEM không chỉ là các kiến thức về vật lý, hoá học,… như chúng ta nghĩ. Science ở đây có nghĩa là “quy trình tìm hiểu khoa học”. Đây là quá trình để trẻ tìm hiểu và phát huy ra kiến thức khoa học mới

Tương tự, Engineering không chỉ là các kiến thức về kỹ thuật, mà nó còn là “quy trình sáng tạo kỹ thuật mới”. Hai quy trình này tiếp nối tiếp nhau liên tục.

Dưới đây, chúng ta hãy cùng tìm hiểu về khái niệm giáo dục STEM là gì nhé!

Giáo dục STEM là gì? Điểm khác với giáo dục truyền thống

Giáo dục STEM là phương pháp giáo dục đặt học sinh trước những vấn đề thực tế xung quanh. Học sinh phải tự tìm cách giải quyết những vấn đề đó. Điều này bắt buộc trẻ phải chủ động tìm hiểu về kiến thức khoa học, công nghệ,… để thiết kế giải pháp cho vấn đề.

Đây chính là cách tiếp cận liên môn trong giáo dục STEM.

Vậy, điểm khác biệt giữa giáo dục truyền thống và giáo dục STEM là gì?

Khác với giáo dục truyền thống – mô hình giáo viên dạy, học sinh bị động tiếp thu, phương pháp giáo dục STEM sẽ mang lại một cuộc cải cách mới, kích thích học sinh tự tìm tòi học hỏi, tự sửa sai để giải quyết các vấn đề trong thực tế cuộc sống.

Lúc này, giáo viên chỉ đóng vai trò là người đưa ra định hướng, hỗ trợ các em hoàn thành, chứ không phải là người dạy học 100% như trong truyền thống nữa

Hiểu lầm thường thấy trong giáo dục STEM

STEM là một khái niệm bắt nguồn từ Mỹ, và kể từ khi du nhập vào Việt Nam, STEM đã bị biến tấu và khiến nhiều người có suy nghĩ lệch lạc về khái niệm này. Vậy, những hiểu lầm thường thấy trong mảng giáo dục STEM là gì?

Về cốt lõi, STEM là một triết lý giảng dạy, tích hợp cả 4 lĩnh vực trên vào một chương trình đa ngành, duy nhất, và cung cấp các hướng dẫn trong thế giới thực tế (Trái ngược với các phương pháp giảng dạy thuần túy học thuật như nền giáo dục hiện tại)

Các bạn cần hiểu, việc lấy được bằng Toán học không đồng nghĩa là bạn đã hoàn thành chương trình học STEM, ngay cả khi toán là 1 môn trong STEM. Nếu không có sự tích hợp của cả 4 môn (Toán học, Khoa học, Kỹ thuật và công nghệ) trong thế giới thực tế, đó chưa phải là giáo dục STEM thực tế

Ưu điểm của dạy học STEM

Có rất nhiều lợi ích của dạy học STEM có thể kể đến như:

Đảm bảo giáo dục toàn diện

Giáo dục truyền thống tập trung vào các môn học thông thường như Toán, Khoa học,… Nhưng dạy học STEM thì tập trung vào tích luỹ kiến thức về lĩnh vực công nghệ, kỹ thuật cho học sinh một cách tích hợp. Do đó, các em có thể thấy được mối liên quan giữa các môn trong dạy học STEM là gì, cũng như cách ứng dụng các kiến thức này vào giải quyết vấn đề thực tế

Xây dựng hứng thú cho trẻ về kiến thức trong dạy học STEM

Dạy học STEM hướng tới sử dụng kiến thức liên môn để giải quyết các vấn đề trong đời sống. Vì thế, học sinh khi được tự hoạt động và trải nghiệm thì các em mới biết được ý nghĩa của tri thức với cuộc sống. Từ đó, các em sẽ có hứng thú và nhớ được lâu hơn các kiến thức đã học

Dạy học STEM giúp phát triển năng lực, phẩm chất cho học sinh

Để hoàn thành được dự án, học sinh phải hợp tác với nhau, chủ động tìm kiếm và nghiên cứu kiến thức. Các hoạt động này sẽ giúp cho trẻ em làm quen với nghiên cứu khoa học. Qua đó, giúp hình thành và phát triển năng lực cho học sinh

Kết nối trường học với cộng đồng

Để dạy học STEM đạt hiệu quả như mong muốn, việc đầu tiên đó chính là trường học phải liên kết với các cơ sở khác xung quanh hoặc ít nhất là có hỗ trợ, trao đổi kiến thức, nhân lực với các tổ chức khác để tổ chức được một lộ trình học STEM hiệu quả

Đương nhiên, nếu tổ chức của bạn hiểu rõ về dạy học STEM là gì, cũng như có đủ nguồn nhân lực, vật lực để triển khai giáo dục STEM thì không thể tốt hơn. Ngược lại, bạn nên liên kết với các tổ chức chuyên về STEM để được hỗ trợ triển khai dạy học STEM tốt hơn

Ví dụ một số tổ chức gợi ý cho bạn ở đây là các cơ sở giáo dục nghề nghiệp, đại học tại địa phương hoặc các đơn vị chuyên về STEM. Việc này sẽ khai thác tối đa các nguồn lực về con người, cơ sở vật chất phục vụ cho hoạt động dạy và học STEM

Hơn nữa, hình thức giáo dục này cũng hướng tới giải quyết các vấn đề riêng tại địa phương cũng như vấn đề thực tế chung của cộng đồng, của xã hội trong đời sống thực tế. Các hoạt động này sẽ giúp bạn tổ chức các buổi dạy học STEM đúng chuẩn và chất lượng hơn

Giúp trẻ em định hướng được nghề nghiệp

Trong quá trình học STEM, học sinh sẽ được trải nghiệm và hoạt động trong nhiều lĩnh vực khác nhau. Quá trình này sẽ giúp các em đánh giá được sự phù hợp về năng khiếu , sở thích của mình đối với từng lĩnh vực

Sau đó, học sinh có thể dễ dàng hơn trong việc lựa chọn nghề nghiệp tương lai cho mình. Việc thực hiện tốt công tác dạy học STEM sẽ giúp thu hút học sinh theo học, lựa chọn các ngành nghề thuộc lĩnh vực STEM, từ đó đáp ứng được nhu cầu cao về nguồn nhân lực trong cuộc cách mạng công nghệ lần thứ tư.

Qua đây, ta có thể thấy được lợi ích của dạy học STEM. Hiện nay thì nhiều trường học đã và đang tìm hiểu để áp dụng cách thức giáo dục này vào trong chương trình giảng dạy. Điều quan trọng là giáo viên và phụ huynh phải hiểu rõ bản chất của STEM, để từ đó có thể hướng dẫn và giáo dục trẻ theo đúng hướng.

Cách xây dựng giáo án STEM

Việc xây dựng giáo án STEM nên tổ chức theo hướng dạy học chủ động, xây dựng nhiều dự án và trò chơi thực tế liên quan tới kiến thức bài học, qua đó giúp học sinh có thể tiếp thu kiến thức dễ dàng hơn

Tuy nhiên, không phải các bài học có trò chơi đều được xếp vào là bài học có ứng dụng giáo án STEM. Bạn cần phải phân biệt kỹ, sau buổi học STEM, các em sẽ tạo ra một sản phẩm dạng thực thể vật lý (mô hình, …) hoặc dạng tư duy (hiểu về một kiến thức nào đó thông qua trò chơi, hoạt động nhóm).

Để hiểu hơn về ở cấp độ Tiểu học, cách viết giáo án STEM là gì và cách tổ chức một buổi dạy học như thế nào là hợp lý, bạn có thể nghiên cứu kỹ hơn tại bài viết sau: Nguyên tắc soạn giáo án STEM tiểu học

10+ giáo án STEM mẫu tất cả các môn từ lớp 1 đến lớp 12

Bạn muốn hiểu rõ hơn về STEM, cũng như tham khảo một số giáo án STEM mẫu? Hãy cùng tham khảo qua bài viết sau:

Giáo án STEM mẫu tất cả các môn MIỄN PHÍ

Lời kết

Trên đây, OhStem đã cung cấp những thông tin cơ bản về khái niệm STEM là gì, cũng như cách giáo dục STEM tại lớp học với bạn đọc. Chúng tôi hy vọng bài viết này sẽ hữu ích đối với bạn. Nếu bạn thấy bài viết này hữu ích, đừng quên chia sẻ chúng với mọi người nhé. Vì hiện tại, ngoài kia đang có rất nhiều người mơ hồ về STEM, muốn giảng dạy STEM nhưng không biết bắt đầu từ đâu, 1 nút chia sẻ của bạn đôi khi sẽ mang lại lợi ích lớn cho nhiều người đó

Bạn có ý kiến đóng góp thêm, hoặc còn có vấn đề gì thắc mắc khác? Hãy comment bên dưới hoặc liên hệ OhStem qua Fanpage, chúng tôi luôn sẵn lòng hỗ trợ bạn 24/7.