Lập trình Scratch là gì? Những điều cơ bản mà bạn cần biết

Lập trình Scratch hiện đang là một trong những công cụ dạy học phổ biến trong bộ môn Tin học, để học sinh có thể dễ dàng tiếp cận với lập trình hơn. Không chỉ hiểu về khoa học máy tính, chúng cũng giúp các em phát triển những kỹ năng mềm cần thiết trong thế kỷ 21.

Mục lục

Lập trình Scratch là gì?

Lập trình Scratch là một ngôn ngữ lập trình trực quan và online cho trẻ em, cho phép các em có thể lập trình và chia sẻ các phương tiện tương tác như truyện, trò chơi và hoạt hình. Đây là phần mềm miễn phí được MIT phát triển, phù hợp cho học sinh từ 8 – 16 tuổi.

Với Scratch, không chỉ dùng để lập trình các thiết bị trực quan thực tế, mà bạn cũng có thể lập trình các nhân vật ảo có sẵn trong phần mềm. Chúng có thể chạy, nhảy, phát ra âm thanh,… sinh động, bạn cũng có thể tận dụng nó để cho trẻ em thiết kế các trò chơi điện tử thú vị!

Với Scratch, các em có thể viết chương trình bằng cách ghép các khối lệnh đầy màu sắc với nhau, để tạo thành một chương trình hoàn chỉnh. Khi bạn sử dụng càng nhiều khối lệnh, chương trình sẽ càng trở nên phức tạp. Bạn có thể vận dụng điều này để dạy cho các bé lập trình Scratch theo từng cấp độ: Dễ – Trung Bình – Khó, tùy vào kỹ năng của các em.

>> Xem thêm: Hướng dẫn sử dụng Scratch online chi tiết từ A đến Z

Giao diện của lập trình Scratch

Dưới đây, chúng ta sẽ cùng tìm hiểu về giao diện của Scratch, để hiểu rõ hơn về phần mềm lập trình này.

Trên giao diện lập trình Scratch, có 4 khu vực chính với các chức năng như sau:

Available blocks – Các khối lệnh lập trình: Bạn có thể sử dụng các khối lệnh trong khu vực này để tạo ra chương trình lập trình của mình. Các khối lệnh liên quan nhau đều được nhóm vào 1 danh mục riêng, với màu sắc riêng để bạn dễ tìm kiếm hơn
Scripts area – Khu vực viết chương trình: Đây là khu vực trống và có diện tích lớn nhất trên giao diện lập trình Scratch. Bạn sẽ kéo các khối lệnh vào đây và sắp xếp để tạo thành chương trình mình muốn. Bạn có thể phóng to / thu nhỏ chúng tùy thích sao cho phù hợp với độ dài chương trình
Stage – Sân khấu: Giao diện khu vực này sẽ hiển thị bản xem trước của dự án Scratch mà bạn vừa tạo ra. Bạn cũng có thể kéo hoặc chọn các thành phần này để di chuyển vị trí của chúng sao cho phù hợp.
Sprite List – Danh sách Sprite: Đây là khu vực gồm các nhân vật (hay còn gọi là sprites), chúng có thể di chuyển, phản hồi và tương tác với nhau trong chương trình lập trình Scratch của bạn. Ngoài ra, bạn cũng có thể tự vẽ nhân vật Sprites cho mình, hoặc tải hình ảnh có sẵn trong máy tính lên làm nhân vật, background mình muốn.

Một trong những ưu điểm chính khi lập trình Scratch được nhiều người ưa chuộng là chúng hỗ trợ lập trình trực tiếp trên Web, bạn không cần phải tải bất kỳ phần mềm nào xuống máy tính.

Độ tuổi phù hợp để dạy lập trình Scratch

Mặc dù lập trình Scratch rất phổ biến và được nhiều người sử dụng, nhưng ban đầu, chúng được thiết kế để phục vụ cho những bạn trẻ từ 8 – 16 tuổi. Đây cũng là độ tuổi phù hợp để bạn bắt đầu dạy và cho các em tiếp cận dần với lập trình Scratch.

Với các bé nhỏ hơn, như 5 – 7 tuổi và bạn muốn giới thiệu khái niệm lập trình đến các em? Scratch JR sẽ là lựa chọn phù hợp cho bạn. Đây là phần mềm phù hợp cho các bé nhỏ tuổi, chúng sử dụng các khối lệnh có hình ảnh minh họa thú vị và vui nhộn, giao diện của chúng cũng đơn giản hơn.

Chi phí để lập trình Scratch là bao nhiêu?

Lợi ích lớn nhất của lập trình Scratch là chúng hoàn toàn miễn phí! Bạn không cần phải trả bất kỳ khoản phí nào để sử dụng phần mềm này.

Ngoài ra, việc truy cập vào Website của Scratch, hoặc khi tải phần mềm lập trình Scratch về máy tính cũng sẽ không tốn quá nhiều tài nguyên cho máy của bạn. Phần mềm này có thể chạy ổn định và mượt mà trên máy tính của bạn.

Tuy nhiên, Scratch mà chúng tôi đề cập đến ở đây chỉ bao gồm phần mềm. Nếu bạn muốn mua thêm các thiết bị robot hoặc lego để bé có thể lập trình cho các sản phẩm này hoạt động trong thực tế, thì cần phải tốn chi phí mua riêng. Điều này tùy thuộc vào nhu cầu của bạn và của bé, vì phần mềm lập trình Scratch vẫn có thể giúp bé tiếp cận lập trình mà chưa cần tới thiết bị.

Một số hướng dẫn về lập trình Scratch

Các em có thể tiếp cận với lập trình Scratch ngay bây giờ, với các dự án Scratch đơn giản nhưng cực kỳ thú vị. Dưới đây là một số bài hướng dẫn mà OhStem sưu tầm và chia sẻ, hãy cùng tiếp cận với Scratch qua các chủ đề dưới đây nhé!

*Hình ảnh minh họa: Tạo game Pacman bằng lập trình Scratch*

Hướng dẫn vẽ hình trong Scratch đơn giản mà ai cũng làm được – Bài hướng dẫn cơ bản, giúp bạn có thể vẽ các đường thẳng, hình tròn, hình vuông hoặc hình tam giác, đa giác,… tùy thích bằng lập trình Scratch.
Hướng dẫn lập trình game Scratch: Pacman – Pacman ăn bánh là một trò chơi tuổi thơ khá quen thuộc với nhiều người. Hướng dẫn này sẽ giúp bạn tự xây dựng một trò chơi Pacman cho mình bằng phần mềm lập trình Scratch.
Lập trình Scratch: Hướng dẫn cách làm game Mario trên Scratch – Tương tự Pacman, chắc hẳn ai cũng đã nghe hoặc chơi qua game Mario 1 lần trong đời. Hãy cùng tìm hiểu cách tự viết nên dòng game này nhé!
Gợi ý 5 tựa game Scratch phổ biến dành cho trẻ em – Gợi ý cho bạn 5 loại game khác nhau, để bạn thỏa sức sáng tạo với phần mềm lập trình Scratch!

Tổng kết

Qua đây, hy vọng bạn đã hiểu hơn về khái niệm lập trình Scratch là gì, cũng như tìm được tài liệu phù hợp cho mình để tiếp cận ngôn ngữ này. Việc học lập trình đang là xu thế, và chúng sẽ mang lại cho trẻ em rất nhiều lợi thế cạnh tranh trong tương lai, đặc biệt là trong kỷ nguyên số sắp tới! Hãy tạo điều kiện cho các em được tiếp cận với Scratch càng sớm càng tốt nhé.

Để tìm hiểu thêm về các đồ chơi, giáo cụ STEAM cho bé, vui lòng liên hệ OhStem qua: