Bạn đang nghiên cứu về các trường học và phương pháp giảng dạy hiện đại cho trẻ em. Lúc này, bạn đã bắt gặp hai phương pháp rất thú vị: Phương pháp giáo dục Montessori và STEM. Cả hai đều có những điểm tương đồng, nhưng lại cũng rất khác nhau. Bạn chưa hiểu hết điểm khác biệt của hai phương pháp này? Dưới đây, chúng tôi sẽ giải thích cho bạn một cách cụ thể và dễ hiểu nhất.
Tuy nhiên, trước đó, để tiến hành áp dụng phương pháp giáo dục Montessori vào giảng dạy, giáo cụ Montessori là thứ không thể thiếu. Bạn hãy tham khảo các giáo cụ dưới đây:
- Đồ chơi cân bằng giúp bé học toán
- Đồ chơi xếp hình bằng gỗ giúp phát triển trí thông minh và sự sáng tạo
- Bút vẽ 3D giúp sáng tạo giúp hiện thực hóa ý tưởng của bé
Mục lục
Tổng quan bài viết
Là cha mẹ, giáo viên, chúng ta luôn muốn giáo dục cho trẻ em một cách tốt nhất. Vì vậy, khi quyết định chọn phương pháp giáo dục cho trẻ, chúng ta cần phải tìm hiểu kỹ lưỡng. Chúng tôi sẽ so sánh cho bạn thấy sự khác biệt giữa hai phương pháp giáo dục Montessori và STEM. Cái này tốt hơn cái kia, hay chúng như nhau?
Cả hai phương pháp giáo dục Montessori và STEM đều sẽ dạy cho trẻ những kỹ năng quan trọng, giúp trẻ đạt được hạnh phúc và sự thành công trong cuộc sống. Nhưng, làm thế nào để mọi người hiểu rõ và thực hành chính xác từng phương pháp là câu hỏi chúng tôi sẽ cố gắng giải đáp giúp bạn.
Định nghĩa về phương pháp giáo dục Montessori
Maria Montessori – tác giả của phương pháp Montessori, có lẽ không bao giờ nghĩ rằng cô ấy sẽ là cái tên được nhắc đến trong tất cả các trường học mầm non hiện đại, nhưng cô ấy đã làm được. Montessori, một bác sĩ và đồng thời là một nhà giáo dục người Ý – người đã tạo ra một cuộc cách mạng về giáo dục. Trong đó, trẻ em có thể học và xây dựng các kỹ năng tự nhiên của chúng trong môi trường phù hợp.
Phương pháp giáo dục Montessori không chỉ cung cấp thông tin, kiến thức để trẻ ghi nhớ. Đây còn là cách giáo dục giúp xây dựng và đáp ứng nhu cầu được tôn trọng, giúp phát triển kiến thức và sự hiểu biết cho trẻ.
Trong phương pháp giáo dục Montessori, trẻ sẽ tự học hỏi và bắt đầu việc học của mình trong một lớp học dành cho nhiều lứa tuổi (trong suốt khoảng thời gian ba năm đầu). Trẻ được bồi dưỡng bởi các giáo viên đã được đào tạo theo phương pháp Montessori – cũng là những người đánh giá và hướng dẫn trẻ trong suốt chặng đường.
Trường học Montessori là một môi trường lành mạnh, chín muồi để trẻ phát triển. Nếu bạn thích phương pháp giáo dục này, bạn có thể tham khảo thêm tại bài viết: Cách giáo dục trẻ theo phương pháp Montessori dựa trên độ tuổi
Tìm hiểu về phương pháp giáo dục STEM
STEM là viết tắt của bốn chữ: Khoa học, Công nghệ, Kỹ thuật và Toán học. (Trong tiếng anh là Science (S), Technology (T), Engineering (E) và Mathematics (M)). Đây là những lĩnh vực giáo dục cần được tập trung để đào tạo kỹ năng và kiến thức cho trẻ trong suốt những thập kỷ sắp tới và có thể hơn thế nữa.
Giáo dục STEM bắt đầu từ lứa tuổi thanh thiếu niên. Lúc này, trẻ em được dạy trong một môi trường học tập kết hợp và liên môn. Phương pháp khoa học này vẫn được áp dụng vào cuộc sống hàng ngày của trẻ.
Ngoài ra, nếu bạn chưa hiểu về STEM là gì, bạn nên đọc qua bài viết này để hiểu hơn về chúng nhé: STEM là gì? Nhận tài liệu miễn phí cho giáo dục STEM
Phương pháp giáo dục STEAM, STEMM và STREAM là gì?
Phương Pháp Giáo Dục Montessori và STEM không phải là phương pháp giáo dục duy nhất mà mọi người vẫn hay nhắc đến. Đây là một số phương pháp khác:
STEAM
STEAM là STEM kết hợp với yếu tố Nghệ thuật. STEAM là viết tắt của Science, Technology, Engineering, Math và Arts.
STEMM
STEMM là STEM kết hợp với yếu tố Âm nhạc. STEMM là viết tắt của Science, Technology, Engineering, Math và Music.
STREAM
STREAM là STEM kết hợp với yếu tố Đọc và Nghệ thuật. STREAM là viết tắt của Science, Technology, Reading, Engineering, Arts and Math. Việc học STEM rất quan trọng đối với việc hình thành cách sống cho trẻ em lẫn nhưng người lớn như chúng ta.
Mặc dù bạn có thể thấy ưu điểm vượt trội của STEAM hoặc STEMM, nhưng, chương trình giáo dục tốt nhất và toàn diện nhất trong ba phương pháp giáo dục này, tất nhiên là STREAM. Nguyên nhân rất đơn giản, là vì yếu tố âm nhạc (một phần của nghệ thuật) và yếu tố đọc là các kỹ năng quan trọng hàng đầu ngày nay.
Phương pháp giáo dục Montessori Và STEM có thể kết hợp với nhau như thế nào?
Từ trước đến nay, các môn như tiếng Anh, khoa học, lịch sử và toán học được dạy như những môn học riêng biệt. Chúng không hề có mối liên kết gì với nhau. Điều này dẫn đến tình trạng là nếu như một môn học khó hơn đối với trẻ, các em sẽ có xu hướng tránh xa nó và tập trung vào những môn khác (Hay còn gọi là “học lệch”).
Và để giải quyết vấn đề trên, các môn học có thể được kết hợp với nhau, từ đó sẽ dễ dàng cho việc tiếp nhận kiến thức của trẻ. Các em sẽ tiếp thu và học hỏi tốt nhất bằng cách khám phá và thử nghiệm.
Phương pháp giáo dục Montessori và STEM có những điểm chung sau:
- Trẻ em có thể học hỏi thông qua cách thử nghiệm thực tế.
- Những người bạn nhỏ sẽ có cơ hội khám phá (thực hành).
- Trẻ có thể tham gia vào quá trình khám phá một cách chủ động, theo ý thích của mình.
- Các em sẽ được nuôi dưỡng các kỹ năng thực tế, bắt nguồn từ cuộc sống xung quanh
Phương pháp giáo dục Montessori và STEM khác nhau như thế nào?
Phương pháp giáo dục Montessori và STEM khác nhau chủ yếu ở yếu tố là STEM không tập trung vào 2 yếu tố đọc và nghệ thuật (Chỉ STREAM mới tập trung vào 2 yếu tố này). Hoặc, bạn có thể thấy phương pháp giáo dục STREAM (có yếu tố đọc và nghệ thuật) ở một số trường. Nhưng, sẽ có hiệu quả cực kỳ tốt khi bạn kết hợp phương pháp giáo dục Montessori và phương pháp STEM lại với nhau.
Nhắc lại lần nữa, chương trình giáo dục STEM chủ yếu chỉ tập trung vào khoa học, công nghệ, kỹ thuật và toán học. Phương pháp này tập trung vào tìm kiếm nhu cầu và giải quyết vấn đề thực tiễn.
Còn về phương pháp giáo dục Montessori, chúng tập trung vào yếu tố đọc – cho trẻ đọc sách. Nó còn cung cấp các yếu tố khác như nghệ thuật và âm nhạc,… Trẻ sẽ được chơi các trò chơi, như chạy, nhảy, chơi đàn, hát,… khi học theo phương pháp này.
Phương pháp giáo dục Montessori hướng tới mục đích là để trẻ chủ động và tự lập hơn trong cuộc sống:
“Con muốn làm việc này này”
“Con muốn lấy cái này để làm như vậy, xem nó có hiệu quả không”,….
Hai phương pháp này khác nhau, nhưng chúng lại ăn khớp với nhau như hai mảnh ghép của một bức tranh.
Cách kết hợp phương pháp giáo dục Montessori và STEM lại với nhau
Học STEM bắt đầu với cuộc sống thực tiễn và các hoạt động giải quyết vấn đề thường ngày. Khi học STEM, trẻ sẽ nhận thấy được rằng công việc nào cũng luôn tuân theo một trình tự; nó có phần đầu, phần giữa và phần cuối. Nó cũng có chủ đích và định hướng.
Các hoạt động thực tế trong cuộc sống cho phép trẻ em đưa ra phán đoán, chẳng hạn như biết cần đổ bao nhiêu nước vào bình trước khi nó tràn. Đây là một trong những ứng dụng của phương pháp giáo dục Montessori. Phương pháp STEM cũng bổ trợ và khuyến khích trẻ giải quyết vấn đề. Nếu nước bị tràn, trẻ sẽ biết cách tự làm sạch nó một mình. Trong lĩnh vực cuộc sống thực tế, trẻ em học được rất nhiều điều.
Học hỏi bằng giác quan
Trẻ nhỏ sử dụng các giác quan để tìm hiểu và phân biệt các khái niệm về toán học và khoa học trừu tượng. Ví dụ, các em tìm hiểu về chiều cao, chiều dài, chiều rộng, khối lượng, trọng lượng, nhiệt độ, âm thanh, giai điệu, kết cấu, mùi và vị bằng giác quan của mình. Ngoài ra, trẻ cũng học được cách phân loại, sắp xếp và đặt tên cho những thứ mà các em phát hiện ra
Học trong lĩnh vực toán học
Trong lĩnh vực toán học , trẻ em bắt đầu tìm hiểu về các mẫu, trình tự, con số, phép tính và phép tính. Các em có thể hiểu về 4 khái niệm STEM trên bằng cách sử dụng nhiều vật liệu Montessori khác nhau, bao gồm bộ đếm bằng gỗ và các thẻ trò chơi.
Trẻ em khám phá toán học theo từng bước nhỏ, từ suy nghĩ cụ thể đến trừu tượng. Phần lớn các bài học về đại số nâng cao sẽ bắt đầu trong môi trường áp dụng phương pháp giáo dục Montessori cho trẻ từ 3-6 tuổi.
Học trong lĩnh vực văn hóa và khoa học
Trong chương trình giảng dạy văn hóa và khoa học, học sinh sẽ khám phá thế giới xung quanh. Các em khám phá và hiểu sự khác biệt giữa đất và nước, từ đơn giản đến phức tạp.
Ví dụ, các em có thể tìm hiểu về bộ phận cơ thể của cá, động vật lưỡng cư, bò sát, chim và động vật có vú. Trẻ có thể khám phá các bộ phận của cây, thân, rễ, hoa, hạt và trái cây,.. Từ đó, trẻ học cách đánh giá về vòng đời của mọi sinh vật.
Thực sự, khi bạn dừng lại và suy nghĩ về hai phương pháp giáo dục trên, bạn sẽ thấy rằng phương pháp giáo dục Montessori bắt đầu dạy các nguyên tắc STEM khi trẻ mới ba tuổi! Mỗi năm và mỗi cấp độ của phương pháp giáo dục Montessori sẽ bổ sung thêm các cấp độ phức tạp và tư duy mới. Nhưng xét cơ bản thì các ý tưởng đều giống nhau. Trẻ em đang xây dựng kiến thức của riêng mình thông qua học tập thực hành, khám phá và thực tế.
Tại sao phương pháp giáo dục Montessori và STEM lại quan trọng đối với việc giáo dục?
Nếu bạn bước vào một lớp học có ứng dụng phương pháp giáo dục Montessori, bạn sẽ thấy một số trẻ:
- Nấu ăn và ăn uống
- Quét và làm sạch
- Làm vườn
- Thực hành về tin học
- Sáng tác
- Xuất bản các tác phẩm nghệ thuật sáng tạo của mình
Đây là một số điều cực kỳ quan trọng mà trẻ em cần phải biết khi lớn lên nhưng hệ thống giáo dục truyền thống của chúng ta từ trước đến nay đã bỏ qua. Phương pháp giáo dục Montessori, đặc biệt là sự kết hợp của hai phương pháp giáo dục Montessori và STEM có thể là một cuộc cách mạng trong nên giáo dục mới. Nền giáo dục này sẽ tạo ra một thế hệ trẻ em biết cách tôn trọng bản thân, người khác và đất nước của mình.
Bạn sẽ thấy rằng trẻ em được đào tạo bài bản theo các phương pháp giáo dục hiện đại sẽ:
- Biết cách chia sẻ
- Luôn vui vẻ, nhiệt tình
- Hành động một cách có tổ chức
- Biết yêu thương
- Có trách nhiệm
- Luôn hào hứng
- Hòa đồng
Đây là những đặc điểm rất cần ở trẻ em ngày nay. Chúng ta cần phải giáo dục một thế hệ trẻ em khỏe mạnh về mặt tinh thần cũng như thể chất.
Trong một lớp học Montessori, cách một đứa trẻ vận động và tích cực khám phá môi trường xung quanh là chìa khóa cho việc học của trẻ. Vì vậy, Montessori khiến trẻ có khả năng nắm bắt trước những yếu tố phức tạp của phương pháp STEM ngay từ khi còn nhỏ. Sau đó, khi trẻ lớn lên thì có thể dễ dàng học theo các phương pháp giáo dục STEM hoặc đào sâu vào lĩnh vực STEM mà chúng muốn.
Tải Ebook PDF về Montessori
Để phục vụ tốt hơn cho việc giáo dục trẻ của các bậc phụ huynh, giáo viên, chúng tôi đã sưu tầm được một số Ebook nổi tiếng về Montessori nói riêng và giáo dục trẻ nói chung (Dạy con trước tuổi lên 3, phương pháp Montessori trong thời kỳ nhạy cảm của trẻ,…). Bạn có thể xem và tải về tại đây.
Tổng kết
Trên đây là những điểm chung và điểm khác biệt cơ bản của hai phương pháp giáo dục Montessoria và STEM. Như bạn thấy, chúng ta có thể kết hợp cả hai phương pháp này vào giảng dạy cho trẻ để mang lại hiệu quả tốt nhất. Và nếu có thắc mắc gì về hai phương pháp giáo dục hiện đại này, các bạn có thể liên hệ với chúng tôi qua Fanpage tại đây để được hỗ trợ nhé!
OhStem hy vọng bài viết này hữu ích với bạn. Cảm ơn bạn đã theo dõi.
