Scratch là gì mà lại được nhiều người nhắc đến như vậy? Thực ra, đây là một dạng ngôn ngữ lập trình cho trẻ em. Scratch được lập trình bằng cách kéo thả rất đơn giản, phù hợp cho trẻ em sử dụng.
Trong bài này, OhStem sẽ gửi đến bạn những thông tin chi tiết nhất về ngôn ngữ lập trình Scratch.
Tuy nhiên, đây là ngôn ngữ lập trình có nguồn gốc từ nước ngoài nên đa số tài liệu hướng dẫn là tiếng Anh, gây khó hiểu cho người dùng. Nếu bạn gặp rào cản về tiếng anh, bạn có thể thử lập trình trên phần mềm lập trình cho trẻ em tại OhStem (hoàn toàn thuần việt từ hướng dẫn cho đến giao diện sử dụng). Đây là giao diện lập trình khá tương tự Scratch.
>>> Tìm hiểu thêm:
Mục lục
Scratch là gì?
Nếu đã có tìm hiểu thì tôi tin chắc rằng bạn đã nghe qua về các ngôn ngữ như lập trình PHP, Python, C, C++, C#, Java, Ruby…
Nhưng, riêng cái tên Scratch lại khá là lạ với bạn?Cũng đúng thôi, trên thực tế thì ngôn ngữ lập trình kéo thả Scratch được thiết kế dành riêng cho trẻ em tiểu học và trung học (từ 8 – 16 tuổi).
Vậy, lập trình Scratch là gì?
Đây là tên của một ngôn ngữ lập trình cho các bạn nhỏ được nghiên cứu và xây dựng bởi Lifelong Kindergarden – một nhóm thuộc Trung tâm Media Lab của Viện Công nghệ Massachusetts. Trong đó, trưởng nhóm dự án nghiên cứu thiết kế Scratch chính là Mitchel Resnick. Ông cũng là giám đốc điều hành của nhóm Lifelong Kindergarden.
Từ khi mới được xây dựng, Scratch đã được định hướng là sẽ trở thành một phương pháp giúp trẻ em cũng có thể làm quen và hiểu về lập trình một cách hiệu quả.
Đúng như vậy, Scratch đã giúp các bạn nhỏ hiểu hơn về lập trình, trang bị hành trang để trẻ bước sang kỉ nguyên công nghệ 5.0.Vì là ngôn ngữ hướng đến trẻ nhỏ nên Scratch được xây dựng theo hướng lập trình trực quan, đồ họa vô cùng sống động, bắt mắt.
Scratch sẽ giúp trẻ hiểu hơn các khái niệm cơ bản như biến, hàm, thủ tục, danh sách, vòng lặp… một cách nhanh chóng và đơn giản hơn nhiều. Đây sẽ là bước đệm quan trọng giúp trẻ mở ra cánh cửa khoa học và lập trình đầy thú vị.
Ưu điểm của ngôn ngữ lập trình Scratch là gì?
Vậy, ưu điểm của ngôn ngữ lập trình Scratch là gì?
Chúng ta có thể kể đến một số ưu điểm vượt trội của ngôn ngữ lập trình này như:
- Là chương trình được dành riêng cho trẻ. Trong đó, việc “viết” câu lệnh sẽ được triển khai bằng thao tác “kéo thả” đơn giản.
- Các nước phát triển trên thế giới hiện nay đã áp dụng ngôn ngữ lập trình Scratch vào giảng dạy tại trường học từ cấp Tiểu học. Điều này cho thấy rằng Scratch đã mang lại hiệu quả cao trong việc phát triển trí tuệ của trẻ em.
- Ngôn ngữ lập trình Scratch hoàn toàn miễn phí và được phổ biến rộng rãi trong cộng đồng.
- Lập trình bằng Scratch cho phép các bé tạo ra những nhân vật hoạt hình, trò chơi, sách điện tử,… sinh động. Từ đó giúp trẻ tiếp cận và làm quen với lập trình từ nhỏ.
Lợi ích của lập trình Scratch là gì?
Phát triển tư duy sáng tạo và logic
Scratch là gì? Là một ngôn ngữ lập trình. Vậy nên, một trong những ưu điểm lớn nhất của lập trình Scratch là khuyến khích phát triển tư duy sáng tạo và logic cho trẻ.Các em sẽ tự lên ý tưởng, xây dựng và hoàn thiện sản phẩm trên phần mềm lập trình này.
Sau khi nhận được đề bài từ thầy cô hoặc người lớn, các bạn nhỏ sẽ tự tìm các chọn những khối lệnh mình cần, nhóm lại, kéo, thả để tạo ra được sản phẩm đúng theo đề đưa ra.
Hơn thế nữa, trẻ có thể sáng tạo một cách tự do bằng cách thêm âm thanh, một số chuyển động vào dự án của mình. Hoạt động này sẽ góp phần phát triển khả năng tư duy sáng tạo cho bé hiệu quả.
Rèn luyện khả năng tỉ mỉ, kiên trì
Lập trình robot chính là giai đoạn giúp trẻ rèn luyện tính kiên trì và cẩn thận rất tốt.
Ngôn ngữ lập trình Scratch được xem là môn học khó hiểu và trừu tượng nhất. Vì vậy, rất khó để bắt đầu làm quen với nó, nhất là với những ai lần đầu tiếp xúc với việc lập trình nói chung.Tuy nhiên, với ngôn ngữ lập trình Scratch, trẻ sẽ được làm quen với những khái niệm phức tạp một cách dễ hiểu. Trên cơ sở đó, Scratch sẽ là nền tảng để trẻ học những môn lập trình tiếp theo từ cơ bản đến nâng cao, phụ thuộc vào độ tuổi và sở thích.
Xây dựng đam mê học tập, tính tự giác
Như đã nói, để làm quen và hiểu về lập trình là một chuyện không dễ. Nhưng, khi trẻ đã làm quen và bắt đầu yêu thích với nó thì đây sẽ là điểm mạnh rất lớn của trẻ cho tương lai.
Phụ huynh nên tạo điều kiện bồi dưỡng và phát huy niềm say mê đó cho trẻ. Tương lai của trẻ có sáng lạn hay không phụ thuộc rất lớn vào cách giáo dục và sự đầu tư của bố mẹ từ khi các em còn nhỏ.Kích thích và phát huy sự sáng tạo
Thay vì viết những câu lệnh rắc rối như những ngôn ngữ lập trình khác. Lập trình Scratch giúp trẻ có thể thỏa sức tưởng tượng và thực hiện dự án của mình bằng ngôn ngữ lập trình kéo thả đơn giản.
Các khối lệnh đều đã được mã hóa sẵn, các em chỉ cần lắp ghép chúng vào đúng thứ tự logic là đã hoàn thành đoạn chương trình lập trình của mình.
Phát huy khả năng diễn đạt ý tưởng
Scratch cho phép trẻ sử dụng chính ý tưởng của mình để tạo ra các sản phẩm cụ thể. Trẻ có thể xây dựng hình ảnh âm thanh một cách chủ động và sáng tạo.
Khi thực hiện dự án theo nhóm, trẻ sẽ dần rèn luyện được khả năng trình bày ý tưởng một cách dễ hiểu và thu hút hơn.Biết chọn và thử nghiệm các ý tưởng mới
Lợi ích lớn nhất có thể nói đến trong các ưu điểm của lập trình Scratch là gì? Đó là trẻ sẽ thỏa sức với hàng loạt suy nghĩ, ý tưởng của riêng mình. Qua đó, các em có thể chọn lọc ra ý tưởng phù hợp nhất với thực tế và hiện thực hóa chúng.
Biết chia sẻ và phối hợp trong khi làm việc nhóm
Đây là một kỹ năng cực kỳ quan trọng của thế kỷ tương lai. Nếu trẻ được tiếp xúc và làm việc nhóm từ sớm thì sẽ dần hình thành khả năng phối hợp và chia sẻ từ nhỏ.
Biết phát hiện và giải quyết các lỗi phát sinh
Ngôn ngữ Scratch với đặc thù là lập trình với hình minh họa trực quan, cụ thể và kết quả lập trình sẽ có ngay lập tức, cho phép trẻ thử sai và sửa sai ngay tức thì.
Khi lập trình bằng ngôn ngữ này, các em sẽ tìm ra lỗi sai ở đâu và tìm cách khắc phục nó một cách hiệu quả nhất có thể.Độ tuổi nào phù hợp để học ngôn ngữ Scratch?
Vậy, độ tuổi thích hợp để học ngôn ngữ Scratch là gì?Theo các đội ngũ chuyên gia và nhà phát triển phần mềm lập trình, độ tuổi thích hợp để các bé làm quen với Scratch nằm trong khoảng từ bậc tiểu học (lớp 3) cho đến 16 tuổi.
Trên thực tế, đây là giai đoạn vàng mà trẻ có thể dễ dàng thu nạp và tiếp nhận các kiến thức lập trình, từ đó phát triển trí sáng tạo cực kỳ hiệu quả.
Nói ngắn gọn, ngôn ngữ lập trình Scratch sẽ giúp các em khai phá và phát triển khả năng sáng tạo vô hạn, cũng như kích thích tư duy logic cho bản thân hiệu quả.
Tổng quan về Scratch 3.0 và cách tải Scratch
Hỗ trợ máy tính bảng
Phiên bản mới nhất của Scratch hiện nay được phát triển trên HTML5 (hỗ trợ viết code trên cả máy tính bảng).
Scratch có thể được lập trình trên bất kỳ thiết bị nào, chỉ cần thiết bị đó có kết nối Internet và trình duyệt web (kể cả với điện thoại thông minh)
Hệ thống đa dạng các tiện ích bổ sung
Ngôn ngữ lập trình Scratch 3.0 có một loạt những tiện ích đi kèm, giúp trẻ có thể lập trình các loại thiết bị điện tử khác, bao gồm Micro bits và Lego robotics kits.
Ngoài ra, scratch 3.0 còn hỗ trợ Google Translate. Người dùng cũng có thể sử dụng cảm biến video để chuyển động với camera.Thay đổi âm thanh, hình ảnh
Thư viện âm thanh được chia thành ba mục chính gồm Space, Sports và Wacky. Giờ đây, người dùng có thể thay đổi âm thanh đơn giản hơn với những chức năng như tua nhanh hơn hoặc chậm hơn, thậm chí cả đảo ngược âm thanh.
Cũng giống như âm thanh, ngôn ngữ lập trình Scratch cũng hỗ trợ người dùng xây dựng và chỉnh sửa hình ảnh.
Thư viện nhân vật và phông nền
Với thanh tìm kiếm, người sử dụng có thể dễ dàng tìm những gì bạn cần hoặc chọn lựa chúng theo danh mục. Bạn không cần phải tốn thời gian kéo chuột trong một list hình ảnh và âm thanh dài dằng dặc như trước.
Xóa block một cách đơn giản
Để xóa block, bạn chỉ cần thực hiện một thao tác đơn giản đó là click chuột phải vào khối lệnh cần xóa. Sau đó, bạn chọn lệnh Delete
Bạn không cần phải kéo tất cả đoạn mã bên dưới block sang một bên, loại block cần xóa và kéo đoạn code trở lại như trước. Quá nhiều thao tác và phức tạp!
Vì vậy, đây được xem là một sự thay đổi lớn và rất hữu ích trong việc trải nghiệm công cụ lập trình này.
Cách tải Scratch và cách sử dụng phần mềm Scratch
Để biết cách tải Scratch, bạn có thể truy cập vào đường dẫn sau: Hướng dẫn sử dụng Scratch chi tiết từ A đến Z.
Trong bài viết này, chúng tôi có đính kèm đường link và hướng dẫn cách tải Scratch cho bạn, cũng như hướng dẫn cách sử dụng chi tiết từ A – Z cho người mới bắt đầu.
Tài liệu hướng dẫn lập trình Scratch
Tài liệu học lập trình Scratch
Chúng tôi đã sưu tầm và xin phép chia sẻ lại cho bạn bộ tài liệu hướng dẫn lập trình Scratch chi tiết từ A – Z, giúp bạn có thể dạy trẻ học Scratch dễ dàng. Ngoài ra, các em cũng có thể tự học và tự nghiên cứu tài liệu này. Tải tài liệu tại đây.
Tuy nhiên, tài liệu học lập trình Scratch có một nhược điểm là ngôn ngữ này hoàn toàn ảo trên máy tính, các bé không được cầm, nắm, quan sát kết quả lập trình của mình một cách thực tế ngoài đời sống, khiến nhiều bé có thể chán nản và không có hứng thú học tập tiếp.
Việc hướng dẫn bé học lập trình và có thể quan sát kết quả của mình trực quan ngoài đời giúp bé thích thú hơn, có thể tìm lỗi sai và sửa sai dễ dàng hơn. Dưới đây, chúng tôi cung cấp cho bạn bộ tài liệu và giải pháp giúp bạn có thể làm được điều đó.
Tài liệu lập trình kéo thả
Chúng tôi đã dành rất nhiều thời gian để nghiên cứu và hoàn thiện bộ tài liệu này, không những thế còn liên tục cập nhật để phù hợp hơn với nhu cầu và thị hiếu của người dùng. Các giáo viên, phụ huynh có thể sử dụng chúng để dạy các em về lập trình kéo thả (tương tự Scratch), lập trình Arduino hoặc lập trình Python, tùy theo trình độ của học sinh.
Bạn có thể truy cập vào đây để xem bộ tài liệu về lập trình robot và các dự án IoT, AI thực tế này cho bé tại đây.
Một số câu hỏi của các bố mẹ khi cho bé tự học lập trình Scratch
Scratch 3.0 là gì? Đây là một phần mềm lập trình khá xa lạ nên các bố mẹ không tránh khỏi có một số thắc mắc trước khi cho con tiếp xúc lĩnh vực này. OhStem đã tổng hợp bộ những câu hỏi thường gặp nhất và xin đưa ra câu trả lời cho bạn nhé.
Khi nào thì trẻ nên học lập trình Scratch?
Theo những chuyên gia lập trình, độ tuổi phù hợp nhất để học ngôn ngữ lập trình Scratch 3.0 là từ bậc tiểu học đến 16 tuổi. Bởi đây là lúc trẻ có khả năng tiếp nhận và học hỏi những tri thức bên ngoài để sáng tạo rất tốt. Lập trình sẽ kích thích khả năng sáng tạo và tư duy logic của trẻ.
Những tài liệu có sẵn cho việc học Scratch là gì?
Scratch hỗ trợ rất nhiều tài nguyên để giúp đỡ người dùng khi mới bắt đầu sử dụng như: Hướng dẫn khi mới bắt đầu sử dụng (PDF), tài liệu về các nhóm câu lệnh cơ bản trong Scratch,…
Bạn cũng có thể tìm hiểu về hướng dẫn cơ bản về Scratch qua công cụ “Trợ giúp Scratch”.
Các bậc phụ huynh nói gì về ngôn ngữ Scratch?
Theo chia sẻ của những nhà phát triển phần mềm Scratch, họ đã luôn nhận được các Email khen ngợi về chất lượng của sản phẩm. Rất nhiều người đã ủng hộ và động viên họ tiếp tục phát triển và nâng cấp phần mềm tốt hơn nữa.
Bạn muốn tổ chức lớp dạy lập trình?
Nếu các thầy cô đang muốn tổ chức một lớp học STEM về lập trình phù hợp cho học sinh, các giáo viên cần phải bỏ thời gian và công sức rất nhiều.
Ngoài ra, việc làm sao để kiến thức lập trình khô khan cho học sinh, để các em có thể nắm được và nhớ lâu các kiến thức này là điều không hề đơn giản.
Nhưng, OhStem sẽ giúp bạn làm điều đó!
Bạn chỉ cần tham khảo chương trình giảng dạy STEM của OhStem Education và ứng dụng chúng vào lớp học của bạn một cách đơn giản.
Nếu bạn có thắc mắc khác, chúng tôi sẵn sàng giải đáp cho bạn. OhStem còn có dịch vụ training giáo viên, giúp bạn có thể ứng dụng chương trình STEM này vào giáo dục dễ dàng.
Bạn có thể lựa chọn nhiều chủ đề STEM như lập trình Robotics, lập trình máy tính, dạy cho bé thực hiện các dự án IoT (Internet of Things – Internet kết nối vạn vật),… tùy thích, đây là các chủ đề rất được nhiều giáo viên và phụ huynh quan tâm, muốn giảng dạy cho bé hiện nay.
Tóm lại,
Qua bài viết này, OhStem nghĩ rằng bạn đã có đáp án cho câu hỏi “Scratch là gì”, cũng như hiểu rõ hơn về nó. Scratch là một ngôn ngữ lập trình phù hợp cho trẻ em khi mới bắt đầu tiếp xúc với lập trình. Tuy nhiên, do tài liệu và các dự án chủ yếu là từ nước ngoài nên các bậc phụ huynh và giáo viên nên cân nhắc khi cho trẻ sử dụng ngôn ngữ lập trình này. Độ khó quá cao có thể gây ra tình trạng làm trẻ dễ bị chán nản và bỏ cuộc.
Bạn có thể tham khảo thêm về một ngôn ngữ lập trình khác là phần mềm lập trình cho trẻ em của OhStem. Ngôn ngữ này cũng tương tự Scratch nhưng chúng có giao diện và tài liệu hướng dẫn hoàn toàn thuần việt, giúp trẻ dễ dàng tìm hiểu về lập trình hơn. Liên hệ OhStem qua Fanpage tại đây để được tư vấn kỹ hơn về các loại ngôn ngữ lập trình này nhé!
